Η απώθηση ως βασικό αίτιο ψυχοπνευματικής διαταραχής (Ι.Κ.Κορναράκη, Ομοτ. Καθηγητού Παν/μίου)

Μια φορά, λέγει ο Άγιος Κασσιανός, αφού παρέμεινα λίγο χρόνο στην έρημο για να ασκηθώ, με κατέλαβε μελαγχολία και ακεφιά. Κι’ επειδή έβλεπα ότι το κακό μεγάλωνε και κινδύνευα να εξασθενήσω τελείως από τη ψυχική κόπωση, πήγα να επισκεφθώ τον αββά Παύλο, για να αλλάξω έτσι περιβάλλον. Και μου εφάνη, λέγει ο Άγιος Κασσιανός, ότι θεραπεύτηκα από την αδιαθεσία και την ακεφιά με τον τρόπο αυτό.

Την ψυχολογική του αυτή περιπέτεια τη διηγήθηκε, ύστερα από λίγο καιρό, στον έμπειρο πνευματικό αββά Μωυσή, που συνέβη να συναντήσει. Του εξέθεσε όλο το γεγονός με τη σκέψη ίσως ότι ο αββάς θα τον επαινούσε. Αλλά ο έμπειρος αυτός πνευματικός είχε αντίθετη γνώμη.

-Έχε θάρρος, του είπε. Διότι δεν ελευθέρωσες με τον τρόπο αυτό τον εαυτό σου από την ακεφιά και την αδιαθεσία, αλλά μάλλον τον παρέδωσες δέσμιο στην ψυχική σου αυτή ενόχληση. Πρέπει δε να γνωρίζεις ότι η ακεφιά αυτή θα σε εκδικηθεί, εάν εις το εξής δεν την αντιμετωπίσεις με υπομονή, με προσευχή και με το εργόχειρό σου.

Ο σοφός και έμπειρος ανθρωπογνώστης γέροντας υπογράμμισε με τα λόγια αυτά τον αρνητικό και καταστρεπτικό ρόλο της απωθήσεως. Υπέδειξε στον Άγιο Κασσιανό τη μεγάλη σημασία της ασυνειδήτου αντιμετωπίσεως των μικρών και μεγάλων προβλημάτων της προσωπικότητος. Έτσι και κατά την ασκητική σκέψη, ο καλύτερος τρόπος της αποφυγής δυσάρεστων συνεπειών είναι η ενσυνείδητη και εν επιγνώσει αντιμετώπιση των δυσάρεστων και βασανιστικών εμπειριών της ζωής.

Η απώθηση των ανεπιθύμητων αυτών βιωμάτων στο ασυνείδητο είναι μια φυγή από την πραγματικότητα της ζωής και συγχρόνως η βασική αιτία ψυχικών δυσαρμονιών και διαταραχών της προσωπικότητος. Μόνο βέβαια που χρειάζεται ορισμένη κατάρτιση και πολύ θάρρος για να φθάσει κανείς στο σημείο εκείνο που, συμφιλιωμένος με τις ψυχολογικέςδυσκολίες της ζωής, θα είναι σε θέση να τις επεξεργάζεται εποικοδομητικά, να τις υπερνικά και να τις αξιοποιεί σαν βαθμίδες πνευματικής προκοπής. Στη τελευταία διαπίστωση μπορεί κανείς να ανακαλύψει το ψυχολογικό νόημα της πνευματικής προκοπής, όπως τη διδάσκει θεωρητικά το Ευαγγέλιο και την προβάλλει πρακτικά η μεγάλη χορεία των πνευματικών μορφών της Εκκλησίας του Χρίστου. Γιατί είναι αλήθεια ότι το βασικό πρόβλημα του αυθεντικού χριστιανού είναι ο διάλογός του με μια εμπειρία που τείνει συνήθως κάθε άνθρωπος να απωθεί: με το αίσθημα της ενοχής.

Οι άγιοι άνθρωποι του Θεού δεν απωθούν τα προβλήματά τους αλλά τα αντιμετωπίζουν με όλο το θάρρος και τη δύναμη της ψυχής τους. Και είναι γεγονός ότι τα προβλήματα αυτά ανήκουν συνήθως στην απέραντη ψυχολογική και πνευματική περιοχή της βιώσεως των αισθημάτων της ενοχής με την οποία οι άνθρωποι αυτοί καθημερινώς διαλέγονται. Εξάλλου είναι άξιο πολλής προσοχής το γεγονός ότι και η σύγχρονη ψυχολογία και η ψυχοθεραπεία σταματούν τελικά μπροστά στο αίσθημα της ενοχής του συγχρόνου ανθρώπου και υπογραμμίζουν το υπαρξιακό του νόημα. Γι’ αυτό στο σημείο αυτό συναντώνται κατά τρόπο πολύ εντυπωσιακό η ψυχολογία και η πνευματική ζωή και αναπτύσσουν ένα διάλογο με πολύ επίκαιρη σημασία.

(Ι.Κ.Κορναράκη, «Ψυχολογία και πνευματική ζωή» -απόσπασμα)

http://fdathanasiou.wordpress.com