††† Ποιό είναι ''το ξύλο της γνώσεως'' που αναφέρεται μέσα στην Αγία Γραφή;

Μέσα στην Αγία Γραφή γίνεται λόγος για δύο «ξύλα», δένδρα δηλαδή, το «ξύλο της γνώσεως» και το «ξύλο της ζωής». Αυτά τα δύο ήταν φυτευμένα μέσα στον Παράδεισο. Το ξύλο της γνώσεως το λέει η Γραφή «ξύλον του γινώσκειν καλόν και πονηρόν».

Όταν έτρωγε κανείς από τους καρπούς του δένδρου αυτού, λάμβανε εκ πείρας πλέον γνώση ποιο είναι το καλό και ποιο είναι το κακό.

Λέμε, ότι εκ πείρας λάμβανε τη γνώση αυτή, γιατί ο Αδάμ θεωρητική γνώση του καλού και του κακού, είχε εκ φύσεως, ήταν έμφυτη σε αυτόν αυτή η γνώση, του ήταν φυσική. Υπήρχε και αυτή μέσα στο «κατ’ εικόνα» και αυτή κυρίως ήταν η σοφία και η σύνεσή του, το διαγνωστικό χάρισμά του. «Ὁ Ἀδάμ διαγνωστικός ἑκατέρων τούτων ἦν», λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, και δεν ήταν δυνατόν να μην γνωρίζει «τί μέν καλόν, τί δέ πονηρόν;».

Διότι «ἐξ ἀρχῆς πλάττων ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον, νόμον αὐτῷ φυσικόν ἐγκατέθηκε» και «τό συνειδός ἡμῖν διήρθρωσε καί αὐτοδίδακτον ἐποίησεν τήν γνῶσιν τῶν καλῶν καί τῶν τοιούτων· οὐ γάρ δεόμεθα μαθεῖν, ὅτι κακόν ἡ πορνεία καί καλόν ἡ σοφροσύνη, ἀλλ’ ἴσμεν ἐξ ἀρχῆς τοῦτο». Από την αρχή της δημιουργίας, όταν έπλαττε ο Θεός τον άνθρωπο, του έβαλε μέσα του νόμο φυσικό και συναρμολόγησε τη συνείδησή του και τον έκανε μόνος του να καταλαβαίνει τα καλά και τα παρόμοια. Διότι δεν είχαμε ανάγκη να μάθουμε, πως είναι κακό πράγμα η πορνεία και καλό η σωφροσύνη και εγκράτεια. Αυτά τα γνωρίζαμε από την αρχή.

Γνώριζε, λοιπόν, από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του τι είναι καλό και τι είναι κακό, τι ωφέλιμο και σωτήριο και τι επιβλαβές και ολέθριο. Αλλά το γνώριζε θεωρητικώς. Είχε γνώση, δεν είχε πείρα. Έπρεπε και πρακτικά να λάβει γνώση. Έπρεπε εκ της πείρας να δοκιμάσει και από τα πράγματα να βεβαιωθεί ότι είναι πικρή η αμαρτία, ότι το κακό και η παρακοή είναι και ηθική και σωματική ζημιά και καταστροφή.

Γνώριζε ο Αδάμ και προηγουμένως «ότι καλόν μεν η υπακοή, πονηρόν δε η παρακοή». Όταν όμως έφαγε από το ξύλο της γνώσεως, «ότε του ξύλου γευσάμενος εξεβλήθη του Παραδείσου καί της μακαριότητος εκείνης εξέπεσε, σαφέστερον έμαθε». Όταν έφαγε από το ξύλο της γνώσεως και διωγμένος από τον Παράδεισο έχασε την ευτυχία που είχε μέσα σε αυτόν, τότε το έμαθε καλύτερα, έλαβε πείρα του πράγματος και έγινε πρακτική η γνώση του. «Δι’ αυτής των πραγμάτων της πείρας» πόσο μακάριο ήταν η υπακοή, και ποια ολέθρια επακόλουθα είχε η παρακοή.

Όπως π.χ. όταν από την πλήρη υγεία του ο άνθρωπος πέσει σε βαριά ασθένεια και τυραννιέται, τότε εκ της πείρας βλέπει και εκτιμά, τι σπουδαίο αγαθό είναι η υγεία και πόσο πρέπει να την προσέχει και να την προστατεύει. Και το ξύλο τούτο της γνώσεως δεν ήταν διαφορετικό από τα άλλα.

Ήταν ένα από τα πολλά δένδρα του Παραδείσου. Και δεν ήταν κακό, βλαβερό, ολέθριο το ξύλο αυτό. Δεν είχε «το ξύλον τούτο θάνατον, αλλ’ η παρακοή» που θα γινόταν, αν έτρωγε ο Αδάμ από το ξύλο αυτό, αυτή η παρακοή ήταν θανατηφόρος και θα έφερνε το θάνατο.