«Βιασθῆτε» καί δεῖξτε ζῆλο στόν Γέροντά σας καί μεταξύ σας καί θά δεῖτε τέτοια ἀκινησία παθῶν καί εἰρήνη ψυχῆς σά νά βρίσκεστε στόν Παράδεισο. Γέροντος Ἰωσήφ Ἡσυχαστοῦ, Ἐπιστολές

 

 Έτσι γίνεται ο νους όλο φως όλο  διαύγεια

 Κεφ. ΙΒ, Επιστολή δωδεκάτη΄

΄

Ελεύθερη απόδοση σε απλή νεοελληνική

Για την προσευχή που γράφεις παιδί μου, εφόσον ο Γέροντας έχει γνώση της προσευχής δεν υπάρχει φόβος να πλανηθείς. Εσύ κάνε όπως σου λέει ο Γέροντάς σου κι αν η χάρη πηγαίνει κι έρχεται μην λυπάσαι, επειδή έτσι γυμνάζει τον άνθρωπο να έχει ταπεινό φρόνημα και να μην υπερηφανεύεται.

Στην αρχή έτσι κάνει ο αρχάριος. «Αλίμονο σε σένα  πόλη,  που ο βασιλιάς σου (είναι) νεότερος» λέει η θεία Γραφή· “αλίμονό σου ψυχή που ο νους σου είναι αρχάριος σε τέτοια». 

 Ο νους παιδί μου δεν μπορεί να σταθεί σε μία στάση. Μάλιστα ο νους εκείνου που είναι αδύνατος στα πνευματικά θέλει άλλη ώρα ανάγνωση άλλη ψαλμωδία άλλοτε σιωπή. Όταν σιωπά ο άνθρωπος ο νους  βρίσκει ευκαιρία να ρεμβάζει πάνω σε διάφορες προτάσεις της Γραφής που πρόλαβε να μελετήσει.

 Όταν λοιπόν του δίνεις ό,τι καλό του αρέσει, παίρνει δυνάμεις, όπως το σώμα αναλαμβάνει (δυνάμεις) με την υγιεινή τροφή που παίρνει. Όταν όμως του δίνεις ότι φθάσεις εσύ τότε αντί να φωτίζεται σκοτίζεται. Επίσης όταν κουράζεται θέλει ανάπαυση.

Έτσι μαθαίνει να διακρίνει το καλό από το κακό. Έτσι γίνεται ο νους όλος φως όλος διαύγεια. Βλέπει την καθαρότητα της ψυχής.  Βλέπει τα αγκάθια. Υπομένει τους πειρασμούς. Πληθαίνει η χάρη. Καθαρίζει το σώμα από τα πάθη. Ειρηνεύει η ψυχή. Και τέλος έρχονται όλα το ένα κατόπιν του άλλου διότι τα φέρνει όλα η τελεία υπακοή.

Και άκου να δεις: Ο νους  εκείνου που κάνει τελεία υπακοή έχει τελεία αμεριμνησία.

Λοιπόν ο νους είναι ο οικονόμος της ψυχής. Που κουβαλά την τροφή. Ό,τι του δώσεις εσύ. Όταν λοιπόν έχει ειρήνη και του δίνεις ό,τι καλό θέλει αυτό τα κατεβάζει στην καρδιά. Πρώτα καθαρίζει αυτός από όσες προλήψεις τον διακατείχαν στον κόσμο. Ξεθολώνει από τις μέριμνες του βίου και λέγοντας συνεχώς την ευχή παύει τελείως ο μετεωρισμός.

Και τότε καταλαβαίνεις ότι καθαρίστηκε. Διότι πλέον δεν ξεφεύγει στα πονηρά ή ακάθαρτα που είδε και άκουσε στον κόσμο. Μετά αυτός με την ευχή που εισέρχεται και εξέρχεται στην καρδιά καθαρίζει (τον) δρόμο και διώχνει κάθε αισχρότητα, πονηριά και ακαθαρσία από αυτή.

Διότι στήνει ο νους πόλεμο προς τα πάθη και τους δαίμονες οι οποίοι τα ξεσηκώνουν, που τόσα χρόνια φώλιαζαν σε αυτή και κανείς δεν τους ήξερε ούτε τους έβλεπε. Τώρα όμως που ο νους έλαβε καθαρότητα – την αρχαία στολή του – τους βλέπει και σαν σκύλος γαβγίζει, αλυχτά και μάχεται εναντίον τους σαν κύριος και φύλακας του όλου διανοητικού της ψυχής.

Κρατώντας ως όπλο το όνομα Ιησούς μαστίζει τους πολεμίους μέχρις ότου τους βγάλει όλους απ΄έξω τριγύρω στο περικάρδιο και αλυχτούν κι αυτοί σαν άγριοι σκύλοι. Ο νους αρχίζει να καθαρίζει τη βρωμιά και την όλη ακαθαρσία με την οποία τον είχαν μολύνει οι δαίμονες με τις συγκαταθέσεις που είχαμε κάνει σε ό,τι ήταν κακό και αμαρτωλό.

Και εν συνεχεία πολεμά με τους δαίμονες να τους βγάλει απομακρύνοντάς τους τελείως για να μην του προκαλούν καμία ενόχληση. Και όλο αγωνίζεται να ρίχνει έξω τις βρώμιές που αυτοί διαρκώς ρίχνουν μέσα. Έπειτα σαν καλός οικονόμος φέρνει τροφές που αρμόζουν στον φωτισμό και την υγεία της ψυχής.

Σε όλα αυτά συνεργεί χάρη καθαρτική. Σκεπάζεται ο ευχόμενος, σαν να βρίσκεται κάτω από σκιά, με τη σκέπη της υπακοής. Φρουρείται από τη χάρη αυτού που ανέλαβε την ψυχή του ενώπιον του Θεού. Και γίνεται σιγά σιγά αλλοίωση (παρά)  του Υψίστου.

Και αφού εν ολίγοις διωχτούν τελείως έξω οι δαίμονες καικαθαριστεί εσωτερικά η καρδιά, παύει ο μολυσμός. Ενθρονίζεται ο νους ως βασιλεύς πάνω στην καρδιά και χαίρει σαν νυμφίος σε νυφικό θάλαμο. Βιώνει χαρά αγία ειρηνική αψεγάδιαστη. Λεει την ευχή χωρίς κόπο.

Και τότε η χάρη ενεργεί ελεύθερα και δείχνει στον νου  τις επαγγελίες που  θα λάβει ως αμοιβή αν εκτελεί ανελλιπώς τα καθήκοντά του. Και από τότε και μετά ήρεμος και ειρηνικός, καθώς έχει επέλθει η χάρη τον σηκώνει σε θεωρία αναλόγως την χωριτικότητα που έχει ο θεμέλιος.

Λοιπόν είναι πρώτα ο φόβος του Θεού, η πίστη, η τελεία υπακοή, η αυταπάρνηση που τα φέρνουν όλα αυτά. Και φθάνει ο άνθρωπος προς τη μακαρία αγάπη και τέλος απάθεια. Να μην κινείται καθόλου το κακό στον νου του αλλά να φωνάζει από βαθιά:

Εδίψασε η ψυχή μου προς Σε τον Θεό μου! Πότε –θα έρθω και θα ιδώ την αγία Σου θέα; Και τον θάνατο περιμένει ως τη μέγιστη χαρά. Πότε θα κλείσουν τούτα τα μάτια και θα ανοίξουν εκείνα που θα βλέπουν με ευφροσύνη τα πάντα.

Γι΄αυτό  βιάσου παιδί μου, «βιασθήτε» στη μακαρία υποταγή όπου υπάρχουν όλα αυτά τα αγαθά και να ζείτε σαν μια ψυχή σε διάφορα σώματα. Και ξεκουράζεται ο Γέροντας και αδειάζει να προσεύχεται για σας με όλη του την ψυχή, με πλήρη χαρά και αγαλλίαση. Ενώ όταν εσείς παρακούτε και ζημιώνεστε όλα αυτά, τότε βαρύνεται διαρκώς και η ψυχή αυτού και από τη λύπη του εξασθενεί και σιγά σιγά πορεύεται στον θάνατο.

Όλα αυτά εκ πείρας τα δοκίμασα και τον καρπό τους έφαγα και είναι πολύ γλυκύς. Δεν είδα δε μεγαλύτερη ανάπαυση από την τελεία υπακοή. Έθαψα το αγαθό μου γεροντάκι. Βρήκα και την ησυχία με τη ευχή εκείνου.

 Λοιπόν εργαστείτε τώρα που είστε νέοι να θερίσετε καρπόν απαθείας στα γεράματα. Και όχι γεράματα προχωρημένα αλλά σε είκοσι χρόνια θα δείτε αυτό που σας λέω, αν «βιασθήτε». Εάν δε και δεν «βιασθήτε» και του Μαθουσάλα τα χρόνια να ζήσετε δεν θα χαρείτε αυτά τα χαρίσματα.

«Βιασθήτε» λοιπόν και δείξτε ζήλο στον Γέροντά σας και μεταξύ σας για  το καλό. Και θα δείτε τέτοια ακινησία παθών και ειρήνη ψυχής σαν να είστε μέσα στον Παράδεισο.

 Από το βιβλίο:

  Γέροντος Ιωσήφ

  Έκφρασις Μοναχικής Εμπειρίας