Πασχαλινές ημέρες, Πονεμένες θύμισες

της Δέσποινας Μήνογλου
αρθρογραφεί για katanixi.gr

Πάντα αυτές τις πανσεβάσμιες ημέρες των φρικτών παθών και της ενδόξου αναστάσεως του Κυρίου μας, πάρα την πίεση των ετοιμασιών και των διαφόρων υποχρεώσεων, ξυπνούν αναμνήσεις από παλαιότερα χρόνια κυρίως από την παιδική ηλικία, και δεν είμαι η μόνη νομίζω, το παθαίνουμε αυτό τουλάχιστον όσοι περάσαμε τα πενήντα.

Θυμάμαι τις προετοιμασίες με την καθαριότητα του σπιτιού αλλά και την εξομολόγηση, που για εμάς τα παιδιά ήταν μια «ευχή» και λίγα συμβουλευτικά λόγια από το μακαριστό π. Βασίλειο Καϊμάκη, όπου πήγαινε όσο έζησε εδώ στην Θεσσαλονίκη η μητέρα μου. Εξομολόγηση γινόταν και στο σχολείο μας κάποιες φορές.
Ακολουθούσε η μέριμνα της μητέρας για τα πασχαλινά δώρα, τα οποία έπρεπε να αγοραστούν και να δοθούν στην ώρα τους σε ανίψια και βαφτιστήρια. Η μέριμνα δεν σταματούσε εκεί, κάτι, ότι μπορούσε καλύτερο, έπρεπε να σταλεί στα παιδάκια του ορφανοτροφείου «Μέλισσα», το οποίο βρισκόταν απέναντι από το σπίτι μας. Μάλιστα δεν δίσταζε πολλές φορές να επιλέξει κάποια από τα δώρα, που μόλις είχαν φτάσει στο σπίτι μας, από νονούς και συγγένειες, για τα αδέλφια μου και μένα, ώστε να τα δώσει στα ορφανά παιδάκια και να διδάξει σ’ εμάς να δίνουμε και να μοιραζόμαστε. Τότε ως παιδί μου φαινόταν βαρύ τώρα όμως το καταλαβαίνω και το αξιολογώ.
Οι λαμπάδες ήταν φτιαγμένες από τα χέρια μας ή αγορασμένες, πολύ απλές, όμορφες, καλαίσθητες.
Ακολουθούσε η ετοιμασία των εορταστικών φαγητών και γλυκών, που ήταν όλα χειροποίητα, ακόμα και όταν έλειψε η μητέρα μου, ενώ ήμασταν μικρά παιδιά του δημοτικού και τα ετοίμαζε ο καλός μας πατέρας. Η μαγειρίτσα, που δεν  συμπαθούσαμε καθόλου, αποτελούσε την τελευταία και δυσκολότερη «δοκιμασία» της νηστείας της Μ. Εβδομάδος, έτσι νομίζαμε, ενώ τα τσουρέκια αυγά κουλουράκια και σοκολατένια αυγά ήταν η αποζημίωση για την νηστεία. Νηστεία απαράβατη ακόμα και το Πάσχα πριν φύγει για τον ουρανό η μητέρα, που βρεθήκαμε να ταξιδεύουμε για την Αθήνα, όπου ήταν η καταγωγή των γονέων μου, με σκέτα νερόβραστα φασόλια στο τάπερ….

Στις ακολουθίες της Μ. Εβδομάδας εμείς τα παιδιά έπρεπε να είμαστε το νωρίτερο δυνατόν, κουραζόμασταν αλλά και χαιρόμασταν να παρακολουθούμε μαζί με τα αδέλφια μου, από τα βιβλία του ο καθένας, τους θαυμάσιους ύμνους όλης της Μ.Εβδομάδας και ιδιαίτερα της Ανάστασης, όπου πάντοτε παραμέναμε έως το τέλος, για να μεταλάβουμε, αφού συγχωρεθούμε μεταξύ μας και με τους γονείς και να πάρουμε το Ἀγιο Φως. Το Άγιο Φως να έρθει στο σπίτι, ο πατέρας μας να σταυρώσει τη πόρτα του σπιτιού και να διατηρηθεί άσβεστο όσο ήταν δυνατόν. Μετά η απόλυτη χαρά, ο πατέρας μας να ψάλλει με ενθουσιασμό τα αναστάσιμα τροπάρια από το πρωί ως το βράδυ, συνέχεια και μάλιστα έως τις τελευταίες μέρες της ζωής του!
Αυτή νομίζω ή μάλλον είμαι σίγουρη, ήταν η πρακτική και για τις περισσότερες οικογένειες, που δόξα τω Θεώ υπάρχουν και σήμερα, και με κάποια τέτοια στοιχεία βιώνουν τις Άγιες ημέρες του Πάσχα, όμως φοβάμαι πως όλο και λιγοστεύουν.
Τώρα όλα έχουν ατονήσει και η εσωτερική διάθεση και τα εξωτερικά σχήματα της μεγαλύτερης εορτής της Ορθοδοξίας μας.
Η πνευματική προετοιμασία με το μυστήριο της εξομολόγησης χλευάζεται, ο συμβολισμός της πασχαλινής λαμπάδας έχει γίνει ένα σκέτο κακόγουστο και βλάσφημο εμπόριο, ενώ η ύπαρξη και εμφάνιση του Αγίου Φωτός πολεμείται λυσσαλέα. Και ποιος νοιάζεται για τους εμπερίστατους αδελφούς, ορφανά, ασθενείς, φτωχούς…..
Κάποιες στιγμές έχω την αίσθηση ότι ζω σε κρανίου τόπο, πικρή, πονεμένη διάθεση, τα αγαπημένα πρόσωπα έφυγαν και το σκηνικό της κοινωνίας μας άλλαξε άσχημα, όμως στον κρανίου τόπο κυριαρχεί πάντα ο Σταύρος του Κυρίου μας και τον ακολουθεί η Ανάσταση!