Τέσσερις ομιλίες του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου στα γεγονότα της Θείας Οικονομίας

Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

     ΟΜΙΛΙΕΣ ΣΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

1.ΟΙ ΕΟΡΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ- Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ

( πρωτ. Κείμενο : Ελληνική Πατρολογία του Migne, τόμος 50^ος , σελ. 453 – 470 ).

   Πάλι εορτή και πανηγύρι, και η εκκλησία, αυτή η φιλόστοργη και πολύτεκνη μητέρα, υπερηφανεύεται για το πλήθος των παιδιών της. Αλλά σε τί ωφελεί η φιλοστοργία της, όταν βλέπει τα προσφιλή πρόσωπα των παιδιών της μονάχα στις εορτές και όχι διαρκώς, όπως εκείνον που έχει ένα ωραίο ένδυμα και του απαγορεύουν να το φοράει συνεχώς ;

  Γιατί ένδυμα της εκκλησίας είναι το πλήθος των παιδιών της , δηλαδή εκείνων που εκκλησιάζονται, όπως λέει και ο προφήτης, μιλώντας με θεϊκή έμπνευση για την εκκλησία :

 « θα ντυθείς όλους αυτούς σαν κόσμημα του γαμπρού και σαν στολή της νύφης ». Όπως λοιπόν μια συνετή και ευγενής γυναίκα, φαίνεται ακόμη πιο συνετή και πιο ευγενής όταν έχει το φόρεμά της μακρύ ως τον αστράγαλο, έτσι και η εκκλησία, σήμερα που ντύθηκε όλους εσάς και είναι μακρύ το φόρεμά της, φαίνεται πιο χαρούμενη. Γιατί σήμερα κανείς δεν μπορεί να δεί κάποιο μέρος της γυμνό, όπως μπορούσε τις προηγούμενες ημέρες.

   Αλλά, βέβαια, αίτιοι για τη γύμνια της εκείνη είναι όσοι ήρθαν εδώ μονάχα σήμερα, εκείνοι που δεν φροντίζουν γιά τη μητέρα καθημερινά. Και για να δούμε ότι δεν είναι μικρός ο κίνδυνος να αμελούμε αφήνοντας γυμνή τη μητέρα ( εκκλησία ) ας θυμηθούμε μιά παλιά ιστορία. Ας θυμηθούμε εκείνον που είδε γυμνό τον πατέρα του και τιμωρήθηκε μόνο γιατί τον είδε έτσι. Αν κι εκείνος δεν γνώρισε τον πατέρα του, αλλά απλώς και μόνο είδε τον πατέρα του γυμνό, και δεν γλύτωσε την τιμωρία. Κι αυτό μονάχα γιατί τον είδε έτσι.

   Εκείνοι όμως που ήρθαν σήμερα, ενώ απουσίαζαν στο παρελθόν, δεν βλέπουν γυμνή τη μητέρα, αλλά την αφήνουν γυμνή. Και αν αυτός που είδε γυμνό τον πατέρα του, δεν γλύτωσε την τιμωρία, πως θα συγχωρηθούν εκείνοι που αφήνουν γυμνή τη μητέρα τους ; Τα λέω αυτά όχι γιατί θέλω να σας προσβάλω αλλά για να γλυτώσουμε την τιμωρία. Να γλυτώσουμε την κατάρα του Χαμ και να μιμηθούμε τη φροντίδα που έδειξαν ο Σήμ και ο Ιάφεθ για τον πατέρα τους.

   Οι Ιουδαίοι είχαν τη συνήθεια να παρουσιάζονται στο θεό μόνο τρείς φορές το χρόνο. Σ’ αυτούς δόθηκε ως παραγγελία : «τρείς φορές το χρόνο θα παρουσιάζεσαι στον Κύριο τον Θεό σου». Ο Θεός όμως μας θέλει να είμαστε συνεχώς κοντά Του. Εκείνους ( τους Ιουδαίους ) τους ανάγκαζαν οι μεγάλες αποστάσεις να συγκεντρώνονται μόνο τρείς φορές, γιατί τότε η λατρεία του Θεού ήταν περιορισμένη σε έναν τόπο. Γι’ αυτό ήταν λίγες οι φορές που συγκεντρώνονταν και παρουσιάζονταν μπροστά στο Θεό. Ηταν απαραίτητο να λατρεύουν το Θεό μόνο στα Ιεροσόλυμα και πουθενά αλλού. Γι’ αυτό τους δόθηκε εντολή να παρουσιάζονται μπροστά στο Θεό τρείς φορές το χρόνο. Ως δικαιολογία υπέρ τους ήταν η μεγάλη απόσταση.

   Για μας όμως δεν υπάρχει καμμία δικαιολογία. Εξάλλου εκείνοι ήταν διασκορπισμένοι σε όλα τα μέρη της γης. Γι΄αυτό σημειώνεται στη Γραφή : « κατοικούσαν μόνιμα στην Ιερουσαλήμ Ιουδαίοι, άνθρωποι ευλαβείς από όλα τα μέρη που βρίσκονται κάτω από τον ουρανό ». Εμείς όμως κατοικούμε όλοι στην ίδια πόλη, μένουμε μέσα στα ίδια τείχη και πολλές φορές δεν μας χωρίζει από την εκκλησία ούτε ένα στενό. Και όμως ερχόμαστε σ΄αυτή την ιερή συγκέντρωση τόσο λίγες φορές όσο εκείνοι που τους χωρίζει από αυτήν μεγάλο πέλαγος.

   Στους Ιουδαίους έδωσε εντολή ο Θεός να εορτάζουν μόνο τρείς φορές τοτ χρόνο, σ΄εμάς όμως έδωσε εντολή να εορτάζουμε κάθε ημέρα, γιατί εμείς έχουμε κάθε ημέρα εορτή. Και για να σας πείσω πως εμείς έχουμε κάθε ημέρα εορτή, θα σας πώ ποια είναι η αφορμή της κάθε εορτής μας και θα καταλάβετε πως κάθε ημέρα είναι εορτή.

   Εμείς, λοιπόν, έχουμε πρώτη εορτή τα Θεοφάνεια . Αλλά ποια είναι η αφορμή γι΄αυτή την εορτή ; « επειδή ο Θεός παρουσιάστηκε στη γη και συναναστράφηκε με τους ανθρώπους ». Επειδή δηλαδή ο Μονογενής Υιός του Θεού συναναστράφηκε μαζί μας. Αλλά αυτό γίνεται πάντοτε. « γιατί, να - λέει - εγώ θα είμαι μαζί σας όλες τις ημέρες μέχρι τη συντέλεια των αιώνων ». Γι΄αυτό μπορούμε να εορτάζουμε τα Θεοφάνεια κάθε ημέρα.

   Για ποιο σκοπό εορτάζουμε το Πάσχα ; Ποια είναι η αφορμή που το εορτάζουμε ; Κάνουμε γνωστό σε όλους το θάνατο του Κυρίου. Αυτό κάνουμε την εορτή του Πάσχα, αλλά και αυτό δεν το κάνουμε μόνο μία ημέρα. Επιθυμώντας λοιπόν ο Παύλος να μας απαλλάξει από χρονικούς περιορισμούς και να δείξει ότι μπορούμε κάθε ημέρα να εορτάζουμε το Πάσχα , λέει : « κάθε φορά που τρώτε αυτό τον άρτο, και πίνετε αυτό το ποτήριο κάνετε γνωστό σε όλους το θάνατο του Κυρίου ».Αφού λοιπόν μπορούμε διαρκώς να κάνουμε γνωστό το θάνατο του Κυρίου, μπορούμε διαρκώς να εορτάζουμε το Πάσχα.

   Θέλετε να μάθετε ότι και αυτή η σημερινή εορτή είναι δυνατόν να εορτάζεται καθημερινά ; Ας δούμε ποια είναι η αφορμή της σημερινής εορτής και για ποιο λόγο την εορτάζουμε. Την εορτάζουμε γιατί το Αγιο Πνεύμα κατήλθε σ΄ εμάς από τους ουρανούς. Όπως δηλαδή ο Μονογενής Υιός είναι κοντά στους πιστούς χριστιανούς, έτσι και το Πνεύμα του Θεού είναι μαζί τους.

    Πως αποδεικνύεται αυτό ; Λέει ο Χριστός : « όποιος με αγαπά θα τηρήσει τις εντολές μου, κι Εγώ θα ζητήσω από τον Πατέρα μου, κι Εκείνος θα σας αποστείλη άλλο βοηθό,  το Αγιο Πνεύμα , για να μείνη μαζί σας αιώνια ». Όπως λοιπόν είπε ο Χριστός : « Να, Εγώ θα είμαι μαζί σας μέχρι τη συντέλεια των αιώνων » και γιαυτό μπορούμε να εορτάζουμε τα Θεοφάνεια κάθε ημέρα, έτσι είπε και για το Αγιο Πνεύμα, ότι βρίσκεται αιώνια μαζί μας, και επομένως μποτούμε να εορτάζουμε κάθε ημέρα την Πεντηκοστή.

   Και να ξέρετε ότι επιτρέπεται να εορτάζουμε διαρκώς την εορτή και όχι μόνο μια ορισμένη ημέρα, και ότι δεν υπάρχει κανένας σοβαρός λόγος να περιοριστούμε σε ορισμένη ημέρα, ακούστε τι λέει ο Παύλος : « Ας εορτάζουμε λοιπόν ». Αν και δεν είχε τότε καθιερωθεί η εορτή, όταν ο Παύλος τα έγραφε αυτά. Δεν υπήρχε ούτε η εορτή του Πάσχα ούτε των Θεοφανείων ούτε της Πεντηκοστή, αλλά επειδή ήθελε να δείξει ότι η εορτή δεν εξαρτάται από την εποχή, αλλά από την καθαρή συνείδηση, γιαυτό είπε αυτά τα λόγια.

   Γιατί η εορτή δεν είναι τίποτε άλλο από χαρά. Χαρ΄ρ όμως πνευματική και ψυχική , που δημιουργεί η καθαρή συνείδηση, η οποία έχει διακοσμηθεί με αγαθές πράξεις. Κιαυτός που έχει καθαρή συνείδηση κι ενάρετες πράξει, μπορεί διαρκώς να εορτάζει.  Αυτό ακριβώς δίδασκε ο Παύλος λέγοντας : « Ας εορτάζουμε λοιπόν όχι με την παλιά ζύμη, ούτε με τη ζύμη της κακίας και της πονηρίας, αλλά με τη ζύμη της ειλικρίνειας και της αλήθειας ». Βλέπεις πως δεν σε ανάγκασε να περιοριστείς σε ορισμένο χρόνο, αλλά σε προέτρεψε να έχεις καθαρή συνείδηαη.

 2. Η ΕΝΑΝΘΡΩΠHΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

( πρωτότυπο κείμενο : Ελληνική Πατρολογία του Migne, τόμ.  49^ος , σελ.  352 – 362 )  

   Επειδή πολλοί ειδωλολάτρες όταν ακούσουν ότι ο Θεός γεννήθηκε με ανθρώπινη μορφή, μας περιγελούν και μας προσβάλλουν, και ενοχλούν και στεναχωρούν πολλούς απλοϊκούς χριστιανούς, είναι ανάγκη να απευθυνθώ και σε εκείνους ( τους ειδωλολάτρες ) και στους άλλους που στεναχωρούνται, ώστε ποτέ στο εξής να μη θορυβούνται παρασυρμένοι από ανόητους ανθρώπους και για να μην τους ενοχλούν οι κοροϊδίες των απίστων. Γιατί και τα μικρά παιδιά πολλές φορές γελούν όταν εμείς συζητάμε για σπουδαία ζητήματα και ασχολούμαστε με σοβαρές υποθέσεις. Το γέλιο όμως δεν είναι απόδειξη ότι είναι γελοία αυτά που κοροϊδεύει κανείς.

   Αυτό βέβαια μπορούμε να πούμε και για τους ειδωλολ’άτρες, πώς επειδή είναι περισσότερο ανόητοι κι από τα παιδιά, κοροϊδεύουν εκείνα για τα οποία πρέπει να νιώθει κανείς θαυμασμό, ενώ αντίθετα σέβονται και υποστηρίζουν εκείνα που είναι πραγματικά γελοία. Αλλά και τα δικά μας που εκείνοι τα κοροϊδεύουν, εξακολουθούν να παραμένουν σεβαστά και δεν ζημιώνει καθόλου τη δόξα τους το ότι τα κοροϊδεύουν εκείνοι. Τα δικά τους αντίθετα αν και τα υποστηρίζουν με κάθε τρόπο, δείχνουν τη δική τους κατωτερότητα. Αλήθεια, δεν είναι σημάδι της πιο μεγάλης παραφροσύνης το ότι αυτοί ( οι ειδωλολάτρες ) που είναι επιρρεπείς στο να εισάγουν τους θεούς τους σε ξύλα και σε βράχους και σε τιποτένια ξόανα, και τους κλείνουν εκεί μέσα σαν σε δεσμωτήριο, να νομίζουν ότι ούτε κάνουν ούτε λένε τίποτα αξιοκαταφρόνητο, εμάς δε να κατηγορούν γιατί λέμε ότι ο Θεός κατασεύασε για τον εαυτό του , διά του Αγίου Πνεύματος, ναό και ευεργέτησε με τον τρόπο αυτό την οικουμένη;

   Αλλά είναι κατηγορία αυτή; Γιατί αν είναι υποτιμητικό να κατοικήσει ο Θεός μέσα σε ανθρώπινο σώμα, είναι πολύ χειρότερο να κατοικήσει μέσα σε βράχους και σε ξύλα. Μάλιστα τόσο πιο πολύ υποτιμητικό όσο κατώτερα είναι ο βράχος και το ξύλο σε σύγκριση με τον άνθρωπο. Εκτός βέβαια εάν έχουν τη γνώμη ( οι ειδωλολάτρες ) ότι εμείς οι άνθρωποι είμαστε κατώτεροι από τα άψυχα αντικείμενα. Γιατί αυτοί τολμούν να καταβιβάζουν την ουσία του θεού σε γάτες και σε σκύλους, και πολλοί αιρετικοί σε ακόμη κατώτερα όντα.

   Εμείς, όμως, τίποτε τέτοιο δε λέμε, ούτε θα ανεχόμασταν ποτέ να ακούσουμε. Εμείς μόνο τούτο ομολογούμε, ότι ο Χριστός έλαβε από παρθενική μήτρα σώμα άγιο και καθαρό, αμόλυντο από κάθε αμαρτία Κι επανέφερε στην πρώτη του κατάσταση το δημιούργημά Του. Αλλά εκείνοι και οι Μανιχαίοι, που ασεβούν κατά τον ίδιο τρόπο με αυτούς, πιστεύουν ότι ο θεός κατοικεί σε σκύλους, πίθηκους και άλλα ζώα ( αφού υποστηρίζουν ότι όλα αυτά έχουν ψυχή από θεϊκή ουσία ), και δε φοβούνται ούτε ντρέπονται να υποστηρίζουν για μας αυτά, λέγοντας πως έχουμε αντιλήψεις που δεν ταιριάζουν στο θεό, γιατί δεν ανεχόμαστε ούτε και να σκεφθούμε κάτι από αυτά. Εμείς όμως υποστηρίζουμε αυτό που έπρεπε και άρμοζε στο Θεό, ότι δηλαδή αφού ήλθε κατά τον τρόπο της γεννήσεως αυτής, αποκατέστησε το δημιούργημά του.

   Πες μου , λοιπόν, άνθρωπε ποια είναι η γνώμη σου ; Ενώ από τη μια υποστηρίζεις πώς η ψυχή των φονιάδων και των μάγων προήλθε από την ουσία του θεού, απ΄την άλλη τολμάς να μας κατακρίνεις επειδή τίποτε από αυτά δεν ανεχόμαστε, ούτε αντέχουμε να το ακούμε να λέγεται. Θεωρούμε δε ασεβείς εκείνους που και απλά τα αναφέρουν. Εμείς υποστηρίζουμε τούτο, ότι ο θεός κατασεύασε για τον εαυτό του ναό αμόλυντο και με τον τρόπο αυτό έφερε στη ζωή τη δική μας το πολίτευμα των ουρανών.

   Και πως δεν θα άξιζε να τιμωρηθείτε με άπειρους θανάτους και για τα εγκλήματα που μας κατηγορείτε Και για τις ασέβειες που συνεχίζετε να διαπράττετε; Γιατί αν, όπως ισχυρίζεσθε εσείς, είναι ανάρμοστο στο θεό να κατοικήσει σε σώμα καθαρό και αμόλυντο, είναι πολύ πιο ανάρμοστο να κατοικήσει στο σώμα του μάγου, του τυμβωρύχου, του ληστή, του πιθήκου και του σκύλου, Και όχι στο άγιο και αγνό σώμα που τώρα κάθεται δεξιά του θρόνου της μεγαλωσύνης του Πατρός. Γιατί ποια βλάβη η ποια προσβολή θα πάθαινε ο θεός από την οικονομία αυτή; Δεν βλέπετε αυτόν εδώ τον ήλιο του οποίου το σώμα είναι αισθητό και φθαρτό και μεταβλητό αντικείμενο, έστω κι αν απείρως στενοχωρρούνται οι ειδωλολάτρες και οι Μανιχαίοι με το να τα ακούνε αυτά; Και όχι μονάχα ο ήλιος, μα και η γή, και η θάλασσα, και όλη γενικά η ορατή φύση υπόκειται στη φθορά.

     Ακουε τον Παύλο που το διακηρύττει με αυτά τα λόγια : « στη ματαιότητα υποτάχθηκε ( η κτίση ), όχι με τη θέλησή της, αλλά επειδή την ανάγκασε εκείνος που την υπέταξε, με την ελπίδα της απελευθέρωσής της ». Επειτα για να δηλώσει τι σημαίνει η υποταγή στη ματαιότητα, πρόσθεσε : « ότι και αυτή θα ελευθερωθεί από τη δουλεία της φθοράς , για να εισέλθει στην ένδοξη ελευθερία των παιδιών του θεού ».

    Ώστε τώρα η φύση είναι μεταβλητή, είναι φθαρτή. Γιατί όταν λέμε ότι ένα πράγμα είναι υποταγμένο στη φθορά, δεν εννοούμε τίποτα άλλο, παρά ότι είναι φθαρτό.

   Αφου λοιπόν ο ήλιος, που είναι σώμα φθαρτό, ρίχνει παντού τις ακτίνες του και ερχόμενος σε επαφή με βορβόρους, ακαθαρσίες και πολλά άλλα τέτοια πράγματα δε χάνει τίποτα από την καθαρότητά του λόγω της επαφής του με τα σώματα αυτά, αλλά και πάλι ανακαλεί τις ακτίνες του καθαρές, αφού μεταδώσει από τη δική του λαμπρότητα σε πολλά από τα αντικείμενα που δέχτηκαν τις ακτίνες του, χωρίς να παίρνει ούτε το ελάχιστο από τη δυσωδία και την ακαθαρσία, πολύ περισσότερο ο Ηλιος της δικαιοσύνης, ο Κύριος των ασωμάτων δυνάμεων, όχι μόνο δεν μολύνθηκε με το να προσλάαβει καθαρή ( ανθρώπινη ) σάρκα, αλλά και αυτή την ίδια την έκανε καθαρότερη και αγιότερη.

   Γνωρίζοντας, λοιπόν, όλα αυτά κι έχοντας στο νού μας τους λόγους εκείνους : « θα κατοικήσω μέσα σ΄αυτούς και θα βαδίσω ανάμεσά τους », και αλλού : « εσείς είστε ναός του θεού και το Πνεύμα του Θεού κατοικεί μέσα σας », ας απαντάμε κι εμείς σε εκείνους και ας αποστομώνουμε τους ασεβείς, και ας αισθανόμαστε χαρά για τα αγαθά μας δοξάζοντας το θεό για την τόσο μεγάλη συγκατάβαση, και ας αποδώσουμε σ΄Αυτόν, όσο μπορούμε, την τιμή και την ανταμοιβή που του αξίζει. Εμείς όμως καμμιά ανταμοιβή δεν μπορούμε να δώσουμε στο θεό, παρά μόνο τη σωτηρία μας και τη σωτηρία της ψυχής μας, και τη φροντίδα μας για την αρετή.

3.  ΥΠΕΡΦΥΣΙΚΗ Η ΓΕΝΝΗΣΗ

( πρωτότυπο κείμενο : Ελληνική Πατρολογία του Migne, τόμ. 56^ος , σελ. 386 – 394 ) 

    Παρακαλώ να με συγχωρέσετε, επειδή ( στο σημείο αυτό ) επιθυμώ να διακόψω το λόγο που ήδη αρχίσαμε. Γιατί αισθανόμενος δειλία για την έρευνα των υπερφυσικών θεμάτων δε γνωρίζω κατά ποιόν τρόπο και σε ποια κατεύθυνση να στρέψω το λόγο μου. Τι να πώ λοιπόν η για ποιο θέμα να μιλήσω ; Βλέπω τη μητέρα, ατενίζω το βρέφος, αλλά αδυνατώ να συλλάβω τον τρόπο της γεννήσεως. Γιατί εκεί όπου θέλει ο Θεός νικώνται οι νόμοι της φύσης και ξεπερνιώνται τα όρια της φυσικής τάξης.

   Δεν πραγματοποιήθηκε λοιπόν η γέννηση του Χριστού σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους, αλλά υπήρξε θαύμα υπερφυσικό, γιατί παραμερίστηκε η φυσική τάξη και ενήργησε η θέληση του Θεού. Πόσο ανέκφραστη είναι η χάρη του Θεού ! Ο Μονογενής Λόγος που γεννήθηκε πριν από όλους τους αιώνες, ο απρόσιτος και ασώματος και μοναδικός, εισήλθε στο φθαρτό και ορατό σώμα μου. Για ποιο λόγο ; Για να διδάξη με την παρουσία Του και με τον τρόπο αυτό να μας οδηγήσει προς τα αόρατα. Επειδή λοιπόν οι άνθρωποι πιστεύουν περισσότερο σ΄ό,τι βλέπουν παρά σ΄ό,τι ακούνε, και αμφιβάλουν για ό,τι δε βλέπουν, για τούτο δέχτηκε να προσφέρει μέσω ενός ορατού σώματος τον Εαυτό Του στη θέα των ανθρώπινων ματιών, ώστε να διαλυθεί κάθε αμφιβολία.

    Και γεννιέται από Παρθένο, που δεν το γνώριζε αυτό. Ούτε συμμετείχε στο γεγονός, ούτε συνεργάστηκε γι΄αυτό που έγινε, αλλά υπήρξε απλό όργανο της ανεξιχνίαστης θείας δύναμης, γνωρίζοντας μόνο ό,τι έμαθε αφού ρώτησε το Γαβριήλ : « και πώς θα γίνει αυτό αφού δε γνωρίζω άνδρα; » ΄και της απάντησε΄ αυτό θέλεις να μάθεις ; « θα έρθει σε σένα η χάρη του Αγίου Πνεύματος και η δύναμη του Υψιστου Θεού θα σε επισκιάσει ». Αλλά πως ήταν μαζί της στην αρχή και ύστερα γεννήθηκε από αυτήν ;

Όπως ένας τεχνίτης πουβρίσκει ένα πολύ καλό υλικό, κατασκευάζει ωραιότατο δοχείο, έτσι και ο Χριστός, επειδή βρήκε αγνό το σώμα και την ψυχή της Παρθένου, το έκανε έμψυχο ναό για τον Εαυτό Του, και έπλασε με τον τρόπο που θέλησε τον άνθρωπο μέσα της. Και αφού έλαβε τη μορφή αυτού του ανθρώπου, παρουσιάστηκε στον κόσμο σήμερα, χωρίς να ντραπεί την ασχήμια της ανθρώπινης φύσης. Γιατί δεν ήταν προσβλητικό γι ΄Αυτόν να λάβει τη μορφή του πλάσματός Του. Και το πλάσμα αυτό απόκτησε μεγάλη δόξα γιατί μέσα του εισήλθε ο Δημιουργός του. Όπως λοιπόν στην πρώτη δημιουργία ο άνθρωπος δεν μπορούσε να δημιουργηθεί πριν να πάρει πηλό στα χέρια του ο Θεός, έτσι δεν μπορούσε να διορθωθεί το δοχείο που είχε φθαρεί, αν δεν έμπαινε μέσα του Εκείνος που το δημιούργησε.

   Γεννήθηκε λοιπόν σήμερα από Παρθένο, η οποία νίκησε τη φύση και δεν παρέστη ανάγκη να παντρευτεί. Γιατί ταίριαζε στον Υψιστο κατά την αγιότητα, να γεννηθεί κατά τρόπο άγιο και καθαρό. Γιατί είναι ο Ιδιος που έπλασε κάποτε τον Αδάμ από παρθενική γή και μορφοποίησε τη γυναίκα του χωρίς μεσολάβηση γυναίκας.

…

  Ακέραιος παρέμεινε ο Αδάμ και μετά την αφαίρεση της πλευράς του, αδιάφθορη και η Παρθένος μετά τη γέννηση του βρέφους. Γιαυτό και δε χρησιμοποίησε άλλο τρόπογια να κάνει ναό για τον Εαυτό του , ούτε έπλασε άλλο σώμα για να εμφανιστεί στη γη. Για να μη φανεί ότι περιφρονεί την ύλη απ΄την οποία δημιουργήθηκε ο Αδάμ.

     Επειδή λοιπόν εξαπατήθηκε ο άνθρωπος και μεταβλήθηκε σε όργανο του διαβόλου, γιαυτό και ο Κύριος ανοικοδόμησε τον έμψυχο αυτό ναό που είχε καταστραφεί, για να απομακρύνει τον άνθρωπο από τις σχέσεις του με το διάβολο συνδέοντάς τον με το Δημιουργό του. Όμως, αν και έγινε άνθρωπος, δε γεννήθηκε σαν άνθρωπος, μα σαν θεός.

      Γιατί, αν γεννιόταν ύστερα από ένα συνηθισμένο γάμο, όπως εγώ, οι πολλοί θα θεωρούσαν ψεύτικη τη γέννηση του Θεού.  Γιαυτό τώρα γεννιέται από Παρθένο, και ενώ γεννιέται, διαφυλάσσει άθικτη τη μητρική μήτρα και ακέραιη την παρθενία, για να γίνει ο παράξενος τρόπος της κυοφορίας πρόξενος μεγάλης πίστεως σ΄εμένα.

   Γιαυτό είτε ειδωλολάτρης με ρωτά είτε Ιουδαίος, αν ο Χριστός ήταν πραγματικά ο Θεός και έγινε άνθρωπος παρά τους φυσικούς νόμους, θα του απαντήσω ΝΑΙ, και θα καλέσω ως μάρτυρα των λόγων μου την άθικτη σφραγίδα της παρθενίας. Γιατί έτσι ο Θεός υπερβαίνει τη φυσική τάξη. Ετσι διαπλάσσει τη μητρική κοιλιά και δημιουργεί την παρθενία, επειδή βρήκε αμόλυντο τρόπο για τη γέννησή του και κατασκεύασε για τον εαυτό του Ναό σύμφωνα προς τη θεία του θέληση.

4. Η ΣΤΑΥΡΙΚΗ ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

( πρωτότυπο κείμενο : Ελληνική Πατρολογία του Migne, τόμ. 49^ος , σελ. 399 – 407 )

   Σήμερα ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός βρίσκεται πάνω στο σταυρό κι εμείς εορτάζουμε, για να μάθεις ότι ο σταυρός είναι ι εορτή και πανηγύρι πνευματικό. Παλαιότερα ο σταυρός ήταν σύμβολο καταδίκης, ενώ τώρα έχει γίνει σύμβολο τιμής. Παλαιότερα ήταν σύμβολο καταδίκης , ενώ τώρα είναι προϋπόθεση σωτηρίας. Γιατί ο σταυρός έγινε για μας πρόξενος άπειρων αγαθών. Αυτός μας απάλλαξε από την πλάνη, αυτός μας φώτισε ενώ βρισκόμασταν στο σκοτάδι, αυτός μας συμφιλίωσε με το Θεό ενώ είχαμε γίνει εχθροί Του. Και ενώ είμασταν αποξενωμένοι από Εκείνον μας έκανε οικείους Του και μας έφερε από μακρυά που είμασταν, κοντά Του. Αυτός αφάνισε την έχθρα, αυτός μας εξασφάλισε ειρηνική ζωή, έγινε σ΄εμάς πηγή άπειρων αγαθών. Χάρη σ΄αυτόν δεν περιπλανιώμαστε πλέον στις ερήμους, γιατί βρήκαμε την αληθινή οδό.

   Δεν είμαστε πλέον έξω από τη Βασιλεία, αφού μ΄αυτόν ανακαλύψαμε την είσοδό της. Δεν φοβόμαστε τα πύρινα βέλη του διαβόλου, γιατί είδαμε την πηγή. Σ΄αυτόν χρωστάμε το ότι δεν είμαστε πιά σε χηρεία, γιατί αποκτήσαμε το Νυμφίο μας. Δεν φοβόμαστε τον λύκο, επειδή έχουμε τον καλό ποιμένα, γιατί λέει : « Εγώ είμαι ο ποιμένας ο καλός ». Χάρη σ΄αυτόν  ( τον σταυρό ) δεν φοβόμαστε το διάβολο, επειδή είμαστε δίπλα στον Βασιλιά μας.

   Για όλα αυτά εορτάζουμε και μνημονεύουμε το σταυρό. Και ο Παύλος έτσι όρισε να εορτάζουμε τον σταυρό, γιατί λέει : « ας εορτάζουμε όχι με το παλιό προζύμι, αλλά με άζυμα ειλικρίνειας και αλήθειας ». Επειτα, αφού πρόσθεσε την αιτία, συνέχισε : « γιατί και ο πασχαλινός μας αμνός, ο Χριστός, θυσιάστηκε για μας ». Βλέπεις για ποιό λόγο μας προτρέπει να εορτάζουμε το σταυρό ; Επειδή ο Χριστός θυσιάστηκε στο σταυρό. Και όπου γίνεται θυσία, εκέι απαλείφονται τα αμαρτήματα, εκεί πραγματοποιείται η συμφιλίωση με τον Κύριο, εκεί έχουμε εορτή και χαρά. « ο πασχαλινός αμνός μας, ο Χριστός, θυσιάστηκε για μας ».

   Και πές μου πού θυσιάστηκε ο Χριστός ; Πάνω σε σταυρό που στήθηκε ψηλά. Καινούργιο είναι το θυσιαστήριο της θυσίας αυτής, γιατί και η θυσία αυτή είναι καινούργια και αξιοθαύμαστη. Γιατί ο Χριστός ήταν ο Ιδιος και το θύμα και ο ιερέας. Θύμα ως προς τη σαρκική υπόστασή Του, ιερέας ως προς την πνευματική Του φύση. Ο Ιδιος και προσέφερε τη θυσία και θυσιάστηκε σωματικά.

   Ακουσε όμως πώς ο Παύλος καθιστά γνωστά και τα δύο : « κάθε αρχιερέας – λέει – διαλέγεται μέσα από τους ανθρώπους και γίνεται αρχιερέας για το καλό των ανθρώπων ΄ γιαυτί λοιπόν είναι ανάγκη να έχει κι αυτός κάτι να προσφέρει για τη θυσία. Να που Εκείνος ( ο Χριστός ) προσφέρει τον Εαυτό Του ». Και σε άλλο σημείο λέει ότι « ο Χριστός που θυσιάστηκε μια φορά, για να πάρει επάνω του τις αμαρτίες των πολλών, θα παρουσιαστεί πάλι σ΄εκείνους που τον περιμένουν να έλθει να τους σώσει ». Να, λοιπόν, το δεύτερο απόσπασμα μας αναφέρει ότι θυσιάστηκε, και το πρώτο ότι ο Ιδιος θυσίασε τον Εαυτό Του. Είδες ότι έγινε και θύμα και ιερέας και ότι θυσιαστήριο ήταν ο σταυρός ;  

   Και για ποιο λόγο, λέει, δεν προσφέρθηκε η θιυσία στο ναό αλλά έξω από την πόλη και τα τείχη ; Για να επαληθευθεί η προφητεία που έλεγε ότι « συγκατελέγη μεταξύ των κακούργων ». Αλλά γιατί θανατώθηκε πάνω σε ψηλό σταυρό στο ύπαιθρο και όχι σ΄εστεγασμένο χώρο ; Για να καθαρίσει την ατμόσφαιρα, γιαυτό θυσιάστηκε ψηλά, χωρίς να βρίσκεται από πάνω του άλλη στέγη, εκτός από αυτήν του ουρανού. Καθαρίστηκε λοιπόν η ατμόσφαιρα με τη θυσία του Αμνού που σφαγιάστηκε ψηλά ( στο σταυρό ), καθαρίστηκε όμως και γη, επειδή έσταζε από την πλευρά Του το αίμα Του και χυνόταν πάνω σ΄αυτήν. Γι΄αυτό το λόγο δεν σταυρώθηκε κάτω από στέγη, αλλά έξω από το ναό των Ιουδαίων, για να μην εκμεταλλευθούν οι Ιουδαίοι τη θυσία και για να μη νομίσεις ότι την προσέφερε μονάχα για χάρη του Ιουδαϊκού έθνους.  

   Γιαυτό σταυρώθηκε έξω από την πόλη και τα τείχη, για να μάθεις ότι η θυσία του Χριστού έχει παγκόσμιο χαρακτήρα, ότι προσφέρθηκε για όλη τη γη , κα;ι για να καταλάβεις ότι δι΄αυτής καθαρίστηκαν από την αμαρτία όλοι οι άνθρωποι και όχι μερικοί, όπως γινόταν στους Ιουδαίους. Γιαυτό παράγγειλε ο Θεός στους Ιουδαίους να εγκαταλείψουν όλη τη γή και να περιοριστούν σ΄έναν τόπο για να προσφέρουν θυσίες και να προσευχηθούν, επειδή ολόκληρη η γή ήταν μολυσμένη από τους καπνούς και τις οσμές των κρεάτων και παντός είδους ακαθαρσίες από τις ειδωλολατρικές θυσίες που τελούνταν πάνω σ΄αυτήν. Για μας όμως, αφού ήρθε ο Χριστός και καθάρισε ολάκερη την οικουμένη, έγινε κάθε τμήμα της γής τόπος προσευχής. Γιαυτό και ο Παύλος γεμάτος από ενθουσιασμό συμβούλευε να προσευχόμαστε άφοβα οπουδήποτε, λέγοντας τα εξής : « θέλω να προσεύχονται οι άνθρωποι σε κάθε τόπο και να σηκώνουν προς τον ουρανό τα χέρια τους καθαρά από κάθε μολυσμό

   Είδες ότι καθαρίστηκε όλη η οικουμένη ; Χάρη στον τόπο της θυσίας λοιπόν μπορούμε να προσευχόμαστε οπουδήποτε, επειδή εξαγιάστηκε ολόκληρη η γή και έγινε αγιώτερη από τα άγια που βρίσκονταν μες στο ( Ιουδαϊκό ) θυσιαστήριο. Γιατί εκεί θυσιαζόταν πρόβατο που δεν είοχε λογικό, εδώ όμως θυσιάστηκε πνευματικό πρόβατο. Και όσο πιο μεγάλη είναι η θυσία, τόσο μεγαλύτερος είναι και ο αγιασμός. Γιαυτό και τιμάμε το σταυρό συμμετέχοντας στην εορτή του.