ΛΟΓΟΣ Θ. ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΟΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΩΝ.

Τοῦ τῆς Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας ἱεροδιδασκάλου καὶ κήρυκος Ἰωάσαφ Κορνηλίου τοῦ Ζακύνθου. Ἐν Βενετίᾳ καὶ ἐν σωτηρίῳ ἔτει ‘αψπη’ (1788).

Ὁμιλία θεία καὶ λίαν ὠφελιμωτάτη, ψυχοφελέστατη καὶ ψυχοσωτήριος, τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν καὶ Θεοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, Θ΄. Κυριακῆς κατὰ Λουκᾶν.

«Ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ· ἃ δὲ ἡτοίμασας, τίνι ἔσται;» Λουκ. ιβ΄,20

Περὶ τῶν Κεκοιμημένων.

1. Πλούσιος, καὶ εἰς μόνας τρυφάς, καὶ ἀναπαύσεις κατακαρφωμένος; Ἀγνωσία μεγάλη. Πτωχός, καὶ εἰς ἀκατάπαυσταις μέθαις, καὶ ξεφάντωσες δεδομένος; Κακία μεγαλυτέρα. Πλούσιοι ὁμοῦ, καὶ πτωχοί, τῆς Σαρκὸς ὅλοι, ὅλοι τοῦ Κόσμου; Ἀσέβεια μεγαλωτάτη. Καὶ ὅμως τὴν Σήμερον ἡμέραν ἐπίσης φαίνονται νὰ φωνάζουν καὶ ἐκεῖνοι καὶ τοῦτοι· καὶ πλούσιοι, καὶ πτωχοί·  ὅμοια μὲ τοὺς Ἐθνικοὺς καὶ ἀπίστους, μὲ τοὺς ἀθέους Ἐπικουρίους: «Φάγωμεν, καὶ πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνήσκομεν». Ἂς γεμίσωμεν καλὰ τὴν κοιλίαν· ἂς χορτάσωμεν κατὰ πάντα τὴν ἐπιθυμίαν τῆς ψυχῆς μας. «Ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθά, κείμενα εἰς ἔτη πολλά. Ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου».

2. Ἀλλ’ ὦ ὑμεῖς, ὅποιοι καὶ ἂν εἶσθε, τί βλασφημεῖτε; Τί κάμνετε, μήπως λοιπὸν εἶσθε ἄθεοι, καὶ Κρίσιν καὶ Ἀνταπόδοσιν δὲν φοβεῖσθε; Μήπως εἶσθε ἄπιστοι, καὶ κόλασιν αἰώνιον δὲν πιστεύετε; Ἢ τάχα εἶσθε θνητόψυχοι, καὶ διὰ τοῦτο μήτε διὰ τὰς ψυχάς σας, μήτε διὰ τὰς ψυχὰς τῶν ἀποθαμένων σας φροντίζετε; Ἀλλὰ ποῖος ποτὲ ὑπηρέτης τοῦ Διαβόλου, ἐνέσπειρεν εἰς τοῦ Χριστοῦ μου τὴν Γῆν, τέτοια σπέρματα, παντελοῦς ἀθεότητος; Πόθεν ποτὲ ἐφύτρωσαν τόσα ζιζάνια ἀπιστίας, ἀνάμεσα εἰς τοὺς καλοὺς τῆς πίστεως στάχυας; ᾑ ἐδικαῖς σας ψυχαῖς, καθὼς κάμνετε, βέβαια κινδυνεύουν, ᾑ ψυχαῖς τῶν ἀποθαμένων σας γονέων καὶ συγγενῶν, κλαίουν ἀπαρηγόρητα, καὶ ἐκδίκησιν, δικαιοσύνην, δι’ ἐσᾶς τοὺς ἀδίκους, καὶ ἀπανθρώπους φωνάζουν· καὶ μ’ ὅλα ταῦτα ἀναπαύεσθε, καὶ τρώγετε, καὶ πίνετε, καὶ εὐφραίνεσθε, καὶ δὲν σᾶς μέλλει μήτε διὰ ἐκείνας, μήτε διὰ τὴν ἰδίαν ψυχήν σας; Πλούσιε ἀνόητε, πτωχὲ ἀνοητότερε, ἄκουσε μὲ προσοχήν, τί φοβερὸν μυστήριον σήμερον ἐκφωνεῖται ἀπὸ τὸ ἴδιον στόμα τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, καὶ Θεοῦ σου, διὰ τὴν παράφρονα, καὶ ἀπάνθρωπον ψυχήν σου. «Ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ». Διὰ τὴν ἐδικήν σου σκληρότητα προσκλαίονται εἰς τὸν δίκαιον Θεὸν ᾑ βασανισμέναις ψυχαῖς τῶν ἀποθαμένων σου. «Τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ»· Διὰ τὴν ἐδικήν σου ἀμεριμνίαν φωνάζουν ᾑ κατατεθλιμμέναις ψυχαῖς ἐκείναις, ἐναντίον σου, καὶ ζητοῦν τὸν θάνατόν σου. «Τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ»· Διὰ τὴν ἀδικίαν ὁποῦ τὰς κάμνεις, καὶ τὰς ἀφίνεις εἰς τόσα βάσανα, εἰς τόσας τιμωρίας, εἰς τόσην θλίψιν, εἰς τόσην στενοχωρίαν, εἰς τόσον σκότος, ζόφον, πνίγος, ᾅδην, πικρίαν ἄρρητον· Δι’ αὐτὰ ὅπλα τῆς τερατώδους ψυχῆς σου τὰ τερατώδη γεννήματα, διψοῦν κατ’ ἐκδίκησιν δικαίαν τοῦ δικαίου Θεοῦ, νὰ ἰδοῦν εἰς τὸν τόπον τῆς βασάνου καὶ τὴν ἀπάνθρωπον ψυχήν σου. «Τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ»·  Καὶ ἐκεῖνο, ὁποῦ ἐξ ἀνάγκης, ἄν ἔχῃς ψυχήν, πρέπει καὶ νὰ σὲ φοβίσῃ , καὶ νὰ σὲ σωφρονίσῃ, καὶ νὰ μὴ λείψῃς ποτὲ ἀπὸ τὸ νὰ ἐνθυμῆσαι τὴν ψυχήν τους διὰ τὴν ψυχήν σου, εἶναι ὁποῦ πάντοτε ἕτοιμος εὑρίσκεται ὁ δίκαιος Θεός, νὰ ἐκδικῆται δικαίως τὰς ἀδίκους ψυχάς σας, καὶ προσκαίρως, καὶ αἰωνίως, διὰ τὰ ἀκατάπαυστα δάκρυα ἐκείνων, διὰ τὰ δίκαια παραπονέματά τους. «Ποιήσει τὴν ἐκδίκησιν ἐν τάχει».

3.  Καὶ εἶναι λοιπὸν φανερόν, ὅτι Ὅποιος, ἐν ὅσῳ ζῇ, δὲν ἐνθυμεῖται τὰς ψυχὰς τῶν ἀποθαμένων του, καὶ δὲν τὰς βοηθεῖ μὲ λειτουργίαις ἱκαναῖς, μὲ εὐχαῖς ἀκατάπαυσταις, καὶ μὲ ἐλεημοσύναις ἀνάλογαις, ἂς ἠξεύρῃ καλά, πὼς κολάζει περισσότερον τὴν ψυχήν του· ἂς εἶναι βέβαιος, πὼς κολάζεται τριπλᾶ· διὰ τί μὴ μνημονεύοντας, ἐν ὅσῳ ζῇ, τὰς ψυχὰς τῶν ἀποθαμένων του, εἶναι παράνομος, εἶναι ἄδικος, εἶναι ἀπάνθρωπος, εἶναι παράνομος, διατὶ δὲν ὑποτάσσεται εἰς τοὺς Νόμους, καὶ εἰς τὰς συνηθείας τῶν Ἀποστόλων καὶ Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας· εἶναι ἄδικος, διατὶ ἀλλοῦ καὶ ἀλλοῦ ἐξοδεύει, καὶ σκορπίζει, ὅσα ἠμπορεῖ νὰ δώσῃ καὶ διὰ τὰς ψυχὰς τῶν ἀποθαμένων του, καὶ διὰ τὴν ψυχὴν τὴν ἐδικήν του· εἶναι ἀπάνθρωπος, διατὶ ἠμπορώντας νὰ φωτίσῃ, καὶ νὰ λαμπρύνῃ καὶ νὰ καθαρίσῃ τὰς ψυχὰς ἐκείνας μὲ κάθε εἶδος ἀγαθοεργίας, καὶ μάλιστα μὲ τὰς Ἱερὰς Λειτουργίας, τὴν ἀναίμακτον θυσίαν, τὰς ἀφίνει ἀπανθρώπους, ὁ ἀπάνθρωπος καὶ τυραννοῦνται, καὶ πάσχουν καὶ μαστίζονται κατὰ τὸν Μέγαν Βασίλειον, μὲ ὅλην τὴν πλοκὴν τῶν ἁμαρτιῶν τους, ὡσὰν μὲ τόσα σχοινία, ᾑ ἐλεειναῖς, καὶ ἀξιοδάκρυταις. «Ἑκάστῳ μάστιγες, αἱ οἰκεῖαι πλοκαὶ τῶν ἁμαρτιῶν γίνονται· καὶ μαστίζεται σχοινίοις ἁμαρτιῶν τοῖς περιπλεκομένοις αὐτῷ».

Προσέχετε καὶ θέλει τὸ καταλάβετε.                   Δ ε ῖ ξ ι ς.

4.  Κατὰ τὴν διδασκαλίαν τῶν ἱερῶν Θεολόγων, ᾑ ψυχαῖς τῶν ἀποθαμένων, ἢ εἶναι δεδικαιωμέναις, καὶ ἀπολαμβάνουν ἐν μέρει  τοῦ Θείου φωτός, ἢ εἶναι ἁμαρτωλαῖς, καὶ τὸ ὑστεροῦνται· καὶ ἢ τὸ ὑστεροῦνται αἰωνίως, χωρὶς καμμίαν ἐλπίδα νὰ τὸ ἀπολαύσουν ποτέ, καὶ τέτοιαις εἶναι ᾑ ψυχαῖς τῶν ἀσεβῶν καὶ ἀπίστων καὶ τῶν ἀθλίων Χριστιανῶν, ὁποῦ μὲ θανάσιμαις ἁμαρτίαις, καὶ χωρὶς νὰ μετανοήσουν ἀπέθαναν, ἢ τὸ ὑστεροῦνται πρὸς καιρόν, καὶ τέτοιαις εἶναι ᾑ ψυχαῖς τῶν Χριστιανῶν, ὅπου  ἀπέθαναν ἐν μετανοίᾳ, ἔχουν ὅμως, κατὰ τὴν φράσιν τοῦ Θεολόγου, τὴν Συνούλωσιν τῶν ἁμαρτιῶν, ὁποῦ εἶναι τὰ στίγματα καὶ τὰ σημάδια τῶν πληγῶν, τὰ ὁποῖα ἑνωμένα καὶ μὲ ἄλλα ἄπειρα συγγνωστὰ ἁμαρτήματα, καταθλίβουσι τὴν ταλαίπωρον ψυχὴν τοῦ ἁμαρτωλοῦ, καὶ ζητεῖ διὰ τοῦτο νὰ τὰ ξεφορτωθῇ ἀπὸ τὴν βοήθειαν τῶν ζωντανῶν, καὶ ἐδικῶν της, τῶν συγγενῶν. «Αἱ ψυχαὶ δὲν πορεύονται, ὡς παρὰ τῶν Ἁγίων μανθάνομεν, ἐν τόποις τῆς ζωῆς αὐτῶν, καὶ πολιτείας ἀξίοις ... οἱ  μὲν ἐν τῷ Οὐρανῷ, ὡς τὸν Χριστὸν ὁλικῶς μιμησάμενοι ... οἱ δὲ ἐν τῷ Παραδείσῳ, ὡς ὁ Λῃστὴς μετανοήσαντες ... τὰς τῶν ἁμαρτωλῶν δὲ καὶ ἀπίστων ψυχάς, καὶ ἐν τῷ Ἅδῃ πιστευτέον εἶναι, καὶ ἐν ἑτέροις τόποις ἀφεγγέσι καὶ θλιβεροῖς».

5.  Πλὴν εἰς ὁποίαν κατάστασιν καὶ ἂν εὑρίσκωνται ᾑ ψυχαῖς τῶν ἀποθαμένων, ἔξω ἀπὸ ταῖς ἀπηλπισμέναις ἐκείναις τῶν ἀμετανοήτων, καὶ ἀσεβῶν: «ἐξ ἀνάγκης, καθ’ ὅ ἐν τῷ Ἅδῃ οὐκ ἔστι μετάνοια», καὶ δὲν ἠμποροῦν ἀφ’ ἑαυτοῦ τους νὰ βοηθηθοῦν, ζητοῦν ἀπὸ ἡμᾶς βοήθειαν, Μνημόσυνα παντοτινά, καὶ Λειτουργίαις πυκναῖς διὰ νὰ καθαρίζωνται μὲ αὐτὰς μάλιστα, καὶ νὰ λαμπρύνωνται περισσότερον. «Διὰ τοῦτο τὴν θυσίαν ταύτην ὁ Χριστὸς ἐνήργησέ τε, καὶ παραδέδωκεν εἰς Ἁγιασμόν, καὶ φωτισμόν»· τὸ σημειώνει Συμεὼν ὁ Θεσσαλονίκης, ὁ Ἐκκλησιαστικώτατος. Μὲ τὸν ὁποῖον συμφώνως σαλπίζουν ὅλα τῶν ἁγιωτάτων Πατέρων τὰ στόματα, καὶ μάλιστα ἡ παρηγορία τῶν ἁμαρτωλῶν ὁ Χρυσόστομος· ὁ ὁποῖος μὲ ζῆλον θεῖον βροντοφωνεῖ ἐναντίον ἐκείνων, ἀπὸ τοὺς ὁποίους μόλις ἠμπορεῖ νὰ δοθῇ παραμικρὰ ἐλεημοσύνη, ἢ καὶ μία λειτουργία εἰς μνημόσυνον τῶν Γονέων τους. «Οὐκ εἰκῇ ταῦτα ἐνομοθετήθη παρὰ τῶν Ἀποστόλων, τὸ ἐπὶ τῶν φρικτῶν μυστηρίων μνήμην γίνεσθαι τῶν ἀπελθόντων· ἴασιν αὐτοῖς πολὺ κέρδος γενόμενον, πολλὴν τὴν ὠφέλειαν». Ὅθεν καὶ ὁ Νύσσης θεῖος Γρηγόριος, ὠφελιμωτάτην λέγει τὴν παράδοσιν τῶν Ἀποστόλων καὶ τῆς Ἐκκλησίας τὴν Συνήθειαν, τὸ νὰ προστάζουν κάθε πιστὸν νὰ μνημονεύῃ τὰς ψυχὰς τῶν ἀποθαμένων του. «Οὐδὲν ἀλογίστως, καὶ ἀκερδῶς ὑπὸ τῶν τοῦ Χριστοῦ Κηρύκων, καὶ μαθητῶν παραδέδοται, καὶ ἐν τῇ Θεοῦ πανταχοῦ Ἐκκλησίᾳ διακεκήρυκται· ἀλλὰ τὸ πρᾶγμα πάντως ἐπωφελές, καὶ θεάρεστον, τὸ μνήμην ποιεῖν ἐπὶ τῆς θείας, καὶ παμφαοῦς μυσταγωγίας τῶν ἐν εὐσεβεῖ τῇ πίστει Κεκοιμημένων». Διατὶ ὅταν σφαγιάζεται ὁ Ἁμνὸς τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὰ χέρια τῶν Ἁγίων Ἀρχιερέων, καὶ Ἱερέων· ὅταν χύνεται μυστικῶς τὸ ἄχραντον Αἷμα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ διὰ τὰς ψυχὰς ἐκείνων, ὅπου ἀπέθαναν ἐν μετανοίᾳ, πλὴν δὲν ἔφθασαν νὰ ἐξαλείψουν καὶ ὅσα ἄπειρα συγγνωστά, καὶ ἐν ἀγνείᾳ ἁμαρτήματα: τότε τὴν ὥραν ἐκείνην, πολλὴν εὐφροσύνην ᾑ ψυχαῖς δοκιμάζουν, πολὺν φωτισμὸν θεῖον ἀπολαμβάνουν· ἐπειδὴ διὰ μόνης αὐτῆς τῆς θείας λειτουργίας, ἀξιώνονται τότε νὰ εἶναι ἑνωμέναις μὲ τὸν Χριστόν, καὶ Θεόν τους «Οὐδ’ ἄλλο κατ’ αὐτὸ εὐφροσύνης καὶ φωτισμοῦ, καὶ Θεοῦ ἑνώσεως αἴτιον αὐτοῦ τοῦ αἵματος τοῦ Κυριακοῦ ὑπὲρ ἡμῶν τῶν ἀχρείων ἐκχεομένου, καὶ τοῦ θείου Σώματος θυομένου». Καὶ κατὰ τὸ συμπέρασμα τοῦ Ἱεροφάντου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου, πρέπει ἐξ ἀνάγκης λοιπὸν νὰ γίνωνται ᾑ θυσίαις καὶ προσφοραῖς πρὸς τὸν οἰκτίρμονα Θεὸν ἀπὸ τὸν Ἱεράρχην μάλιστα, διατὶ ἔτζι κλίνει, καὶ χύνει ἐπάνω εἰς τὰς ψυχὰς ἐκείνας ὁ πλουσιόδωρος Θεός, πλούσια τὰ ἐλέη του. «Οὐκοῦν ὁ θεῖος Ἱεράρχης ἐξαιτεῖται τὰ φίλα Θεῷ, καὶ πάντως δωρηθησόμενα». Καὶ διὰ νὰ καταλάβη καθ’ ἕνας τὸν λόγον τῆς προνοίας τοῦ φιλανθρώπου Θεοῦ, ὁποῦ διὰ τὰς τοιαύτας ἔχει, καὶ θέλει νὰ ἔχωμεν καὶ ἡμεῖς δι’ αὐτάς, ἂς δράμῃ μὲ τὸν νοῦν εἰς τὴν Βαβυλῶνα, εἰς Νομβᾶ τὴν Πόλιν, καὶ εἰς τὴν Ἰουδαίαν : καὶ θέλει μαθητευθῇ ἀπὸ τὰς Γραφὰς αὐτάς, πόσον ἀναγκαία εἶναι νὰ προσφέρεται ἡ θεία

Ἱερουργία, διὰ τὰς ἀθλίας ψυχὰς τῶν καταδίκων ἀποθαμένων.

6.  Μέσα εἰς ἕνα βαθύτατον, ξηρότατον, σκοτεινότατον λάκκον, εὑρίσκετο ἐρριμένος, καὶ καταδικασμένος ὁ Σοφώτατος Δανιήλ, διὰ νὰ θανατωθῇ ἢ ἀπὸ τοὺς ἐνημέρους ἐκείνους Λέοντας, ἢ τοὐλάχιστον ἀπὸ τὸ ἀνημερώτατον θηρίον, τὴν πεῖναν· ποῖος τάχα θέλει εὑρεθῇ, ὁποῦ καὶ τοὺς Λέοντας νὰ ἡμερώσῃ καὶ τὸν Δανιὴλ νὰ θρέψῃ; Ἄλλο· τρέχει μέσα εἰς τὰς ἐρήμους ὁ Ἀνδρεῖος Δαβίδ, διὰ νὰ φυλαχθῇ ἀπὸ τὸν παράλογον θάνατον, ὁποῦ ἐναντίον του ἐμελέτα ὁ θηριώδης Σαούλ· ἀλλὰ μ’ ὅλον ὁποῦ ἦτον μακρὰν ἀπὸ τὸν ἐχθρόν του, ἐκινδύνευε νὰ χαθῇ ὁ Δαβὶδ ἀπὸ ἄλλον χειρότερον ἐχθρόν, ὁποῦ ἦτον ἡ πεῖνα· ποῖος λοιπὸν θέλει τὸν θρέψει; πρὸ τοῦ παρὰ νὰ μάθετε ποῖος; στρέψατε πάλιν τὰ ὄμματά σας εἰς τὴν Βαβυλῶνα, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ εἰς τὴν Ἰουδαίαν. Ἰδέτε ἐκεῖ, μέσα εἰς μίαν Κάμινον ἀναμμένην, ὡσὰν εἰς θάλασσαν πλατυνάτην, νὰ πλέουν τρεῖς Ἀγγελόμορφοι Νέοι, Σεδράχ, Μισάχ, καὶ Ἀβδεναγῶ. Ἐδῶ, δεδεμένον μὲ φοβερὰς ἁλύσεις εἰς τὰ χέρια, καὶ μὲ ξύλον βαρύτατον εἰς τοὺς πόδας, τὸν Πέτρον τὴν Πέτραν τῆς Πίστεως, κατασφαλισμένον εἰς τοῦ Ἡρώδου τὴν φυλακὴν τὴν δυσώδη. Ἐρωτῶ σας τώρα, ποῖος ἔτρεξε, νὰ ἐλευθερώσῃ τὸν Πέτρον ἀπὸ τὰ φοβερὰ δεσμά, καὶ εἰς τοὺς τρεῖς Παῖδας, ἀπὸ τῆς Καμίνου τὰς φλόγας; Ἕνας Θεόπεμπτος Ἄγγελος ἔλυσεν ἀοράτως τὰ δεσμὰ τοῦ Πέτρου, καὶ τὸν ἐλευθέρωσε παραδόξως. Καὶ πάλιν ἄλλος Ἄγγελος ἐδρόσισεν ὑπὲρ φύσιν τῶν Τριῶν Παίδων τὰς φλόγας, καὶ τοὺς ἐφύλαξεν ἀδιαλωβήτους. «Νῦν οἶδα ἀληθῶς ὅτι ἐξαπέστειλε Κύριος τὸν Ἄγγελον αὐτοῦ, καὶ ἐξείλετό με ἐκ χειρὸς Ἡρώδου»· ἔτζι μαρτυρεῖ ὁ Πέτρος. «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς τοῦ Σεδράχ, Μισάχ, καὶ Ἀβδεναγώ, ὃς ἐξαπέστειλε τὸν Ἄγγελον Αὐτοῦ, καὶ ἐξείλετο τοὺς παῖδας αὐτοῦ»· ἔτζι φωνάζει ὁ ἴδιος Ναβουχοδονόσωρ· μὰ ἂν εἰς τούτους ἐπέμφθη Ἄγγελος Οὐράνιος, διὰ νὰ λύσῃ τὰ δεσμά, καὶ νὰ δροσίσῃ τὴν φλόγα: εἰς τὸν Δανιήλ, καὶ εἰς τὸν Δαβὶδ ἐπρόστρεξαν ἄνθρωποι, καὶ τοὺς ἔθρεψαν μὲ τοὺς ἄρτους. Αἰθέριος ὁ Ἀββακούμ, φωνάζει ἐπάνω ἀπὸ τοῦ Δανιὴλ τὸν λάκκον: «Δανιήλ, Δανιήλ, λάβε τὸν ἄρτον, ὃν ἀπέστειλέ σοι ὁ Θεός». Πρόθυμος ὁ Ἱερεὺς Ἀβιμέλεχ, ζωογονεῖ μέσα εἰς Νομβᾶ, τὸν νεκρωμένον Δαβὶδ μὲ τῆς Προθέσεως τοὺς Ἄρτους· «Καὶ ἔδωκεν αὐτῷ Ἀβιμέλεχ ὁ Ἱερεύς, τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως, ὅτι ἐκεῖ οὐκ ἦν ἄρτος».

7.  Ὦ πρόνοια τοῦ μεγάλου Θεοῦ· ἐλευθερώνει τοὺς τρεῖς παῖδας, καὶ τὸν Πέτρον, δι’ Ἀγγέλων ἀπὸ τὰ δεσμά, καὶ τὰς φλόγας· ζωογονεῖ τὸν Δαβίδ, καὶ τὸν Δανιὴλ μὲ ψωμίον, διὰ χειρὸς ἀνθρωπίνης τοῦ Ἀββακούμ, καὶ τοῦ Ἀβιμέλεχ, διὰ νὰ μάθωμεν καὶ ἡμεῖς, καὶ νὰ μιμώμεθα τὸν Οὐράνιόν μας Πατέρα, καὶ νὰ προνοοῦμεν, καὶ νὰ προφθάνωμεν, νὰ τρέφωμεν μὲ τὸ φρικτὸν μυστήριον τῆς θείας Ἱερουργίας, μὲ τὸν οὐράνιον Ἄρτον, τὰς κατακλείστους, καὶ  πεινασμένας ψυχὰς τῶν ἀποθαμένων μας. «Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ Πατήρ ὑμῶν οἰκτίρμών εστι». Εἶναι λόγια παραινετικὰ τοῦ Χριστοῦ καὶ Θεοῦ μας. «Διὸ καὶ ταύτας τὰς μνήμας χρὴ ἅπαντας ἐκτελεῖν, καὶ μετὰ σπουδῆς ὅσης, καὶ μάλιστα τὰ τῆς φρικτῆς θυσίας, ὅτι καὶ διὰ τοῦτο δέδοται». Εἶναι λόγια τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὅθεν πάλιν λέγω. Κόπτει τὰ δεσμά, καὶ δροσίζει τὰς φλόγας· ζωογονεῖ, καὶ τρέφει δι’ Ἀγγέλων, καὶ δι’ ἀνθρώπων ὁ εὔσπλαγχνος Θεός· διὰ νὰ μάθωμεν νὰ προστρέχωμεν εἰς τοὺς Ἁγίους Ἀρχιερεῖς, καὶ Ἱερεῖς, τοὺς ὑπηρέτας, καὶ λάτρας τοῦ ὑψίστου Θεοῦ· καὶ νὰ χύνουν λοιπὸν αὐτοί, καὶ ὡς ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, καὶ ὡς Ἄγγελοι, τὸ πανάχραντον Αἷμά του, διὰ νὰ δροσίζουν μὲ αὐτό, ταῖς φοβεραῖς ὁμοῦ καὶ καυστικαῖς φλόγες τῶν παθῶν, νὰ λύουν τὰ δεσμὰ τῶν ἁμαρτιῶν, καὶ νὰ ἐλαφρύνουν τὰς ἀξιοδακρύτους τῶν ἀποθαμένων μας ψυχάς, ἀπὸ τὰς τόσας, καὶ τόσας τυραννίας τῶν ἀκοιμήτων Σκωλήκων τῆς ἰδίας των Συνειδήσεως. «Τοῦτο καὶ θέλει ὁ ἐλεήμων, καὶ βούλεται, ἵνα ὑπ’ ἀλλήλων οἱ πάντες εὐεργετώμεθα, καὶ ζῶντες, καὶ μετὰ θάνατον».

8.  Θέλει ναί, καὶ τὴν ἀναίμακτον θυσίαν νὰ προσφέρουν οἱ Ἱερεῖς τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν Θεόν, ἀλλὰ καὶ τὴν συνδρομὴν τοῦ λαοῦ, ὁποῦ νὰ ζητοῦν ἔλεος ἀπὸ τὴν πηγὴν τοῦ ἐλέους, διὰ τοὺς ἀποθαμένους, τοὺς ἀξίους ἐλέους, καὶ νὰ φωνάζουν τὸ Κύριε ἐλέησον. Ἦτον, καθὼς ἠκούσατε, μὲ τὰ δεσμὰ ὁ Πέτρος εἰς τὴν φυλακήν. Ἀλλὰ δὲν ἔλειψαν ὅλοι οἱ εὐσεβεῖς ἀδελφοί, ὅλοι οἱ φίλοι, ἡ Ἐκκλησία ὅλη τῶν Χριστιανῶν, νὰ παρακαλοῦν τὸν Θεὸν δι’ αὐτόν. «Προσευχὴ δὲ ἦν ἐκτενὴς γινομένη ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας πρὸς τὸν Θεὸν ὑπὲρ αὐτοῦ». Ἐρρίφθη μέσα εἰς τὸν λάκκον τῶν λεόντων ὁ Δανιήλ· ἀλλ’ εἶχεν ἕνα Βασιλέα, ὁποῦ δι’ αὐτὸν καὶ ἐλυπήθη καὶ ἐδάκρυσε, καὶ ἐνήστευσε, καὶ τὴν νύκτα ὅλην ἐκείνην δὲν ἐκοιμήθη. «Καὶ ἀπῆλθεν ὁ Βασιλεὺς εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ, καὶ ἐκοιμήθη ἄδειπνος· καὶ ὁ ὕπνος ἀπέστη ἀπ’ αὐτοῦ». Ἀπεφάσισεν ὡς παράνομον, εἰς θάνατον Ἰωανάθαν τὸν υἱόν του, ὁ Βασιλεὺς Σαούλ, διὰ τὸ ὀλίγον ἐκεῖνο μέλι, ὅπου ἐξ ἀγνίας, καὶ ὄχι ἐν γνώσει ἐδοκίμασεν. Ἀλλ’ ἐλευθερώθη ἀπὸ τὸν θάνατον, μὲ τὴν σύμπνοιαν, καὶ συνδρομὴν ὅλου τοῦ λαοῦ. «Καὶ προσηύξατο ὁ λαὸς περὶ Ἰωανάθαν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ, καὶ οὐκ ἀπέθανεν». Ἔτζι διὰ μεσιτείας τῆς θαυμαστῆς Ἀβιγαίας, ἐκέρδισε τὴν ζωὴν του ὁ ἀνάξιος Νάβαλ. Ἔτζι διὰ μεσιτείας τῆς σοφῆς Θεκωΐτιδος, καὶ τοῦ Ἰωάβ, εἶδε τὸ πρόσωπον τοῦ Βασιλέως, καὶ Πατρός του Δαβίδ, ὁ ἀδελφοκτόνος Ἀβεσσαλώμ. Ἔτζι καὶ ἡ Μαριὰμ τοῦ Μωϋσέως ἡ ἀδελφή, καὶ ὁ Σύρος Νεεμῶν, ἀπὸ τὴν λέπραν ἐκαθαρίσθησαν· καὶ τὸ σκληροτράχηλον τῶν Ἑβραίων Γένος, ἀπὸ τὸν δίκαιον θυμὸν τοῦ Θεοῦ, τόσαις, καὶ τόσαις φοραῖς διὰ μεσιτείας τοῦ Μωϋσέως ἐφυλάχθησαν. Διατὶ κατὰ τὴν χρυσῆν γνώμην τοῦ Χρυσοστόμου, ἀπερινόητον πρᾶγμα εἶναι, νὰ μὴ ἐξιλεώνεται ὁ ἐλεήμων Θεός, ὅταν πλῆθος λαοῦ τὸν παρακαλῇ. Ὅταν τὴν ἀναίμακτον Θυσίαν ὁ Ἀρχιερεὺς μὲ συλλείτουργον Ἱερὸν τελειοῖ. «Ὅταν γὰρ ἔστηκε λαὸς ὁλόκληρος, χεῖρας ἀνατείνων, πλήρωμα Ἱερατικόν, καὶ προκέηται ἡ φρικτὴ θυσία, πῶς οὐ δυσωπήσομεν ὑπὲρ τούτων τὸν Θεὸν παρακαλοῦντες;»

9.  Ὤ ἀδικημέναις, ἀληθινά, ψυχαῖς τῶν ἀποθαμένων γονέων μας· εἰς ἡμᾶς τοὺς ζωντανοὺς, τὸ ἠξεύρομεν, εἰς ἡμᾶς ὑφίσταται ἡ ἀνάπαυσίς σας, εἰς ἡμᾶς τοὺς φίλους σας, εἰς ἡμᾶς τοὺς συγγενεῖς, τοὺς ἀδελφούς, τοὺς γονεῖς, εὑρίσκεται τὸ βάλσαμον τῶν πληγῶν σας, ἡ ἐξάλειψις τῶν οὐλῶν τῶν ἁμαρτιῶν σας, ἢ ἀποστόμωσις τῶν κέντρων τῆς συνειδήσεώς σας. Ἐδῶ εὑρίσκονται, εἰς ἡμᾶς τοὺς ζωντανοὺς, τὰ ὑπάρχοντα καὶ τὰ πλούτη σας, ἀπὸ τὰ ὁποῖα οἱ ἄρτοι τῆς προθέσεως γίνονται, καὶ ὄχι αὐτοῦ. «Ἐκεῖ οὐκ ἦν ἄρτοι». Ἐδῶ εἶναι οἱ κληρονόμοι, καὶ οἱ Ἐπίτροποι, ὁποῦ ἠμποροῦν νὰ προσφέρουν θυσίας, καὶ λατρείας ὑπὲρ ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν σας, καὶ ὄχι αὐτοῦ. «Ἐκεῖ ἄρτοι οὐκ εἰσίν». Ἐδῶ εἶναι ὁ τόπος ὁποῦ γίνοναι συναλλάγματα, καὶ διάφορα βοηθήματα, καὶ ὄχι αὐτοῦ. «’Εκεῖ ἄρτοι οὐκ εἰσίν». Ἐδῶ εἰς τὸν κόσμον εἶναι καὶ Ἀρχιερεῖς ἅγιοι, καὶ Ἱερεῖς Σεβάσμιοι, καὶ Ἐκκλησία μεσίτρια, καὶ χάριτες φωτιστικαῖς, καὶ Μυστήρια Ἁγιαστικά, καὶ ὄχι αὐτοῦ. «’Εκεῖ οὐκ ἦν ἄρτοι». Ἐδῶ ᾑ Ἐλεημοσύναις, ἐδῶ ᾑ προσφοραῖς. Ἐδῶ ὁ ἀμνός, τὸ θυσιαστήριον, τὸ θῦμα, ἡ τράπεζα, «ὁ Ἄρτος ὁ ἐκ τοῦ Οὐρανοῦ καταβὰς» δι’ ἐσᾶς, καὶ ὄχι αὐτοῦ. «Ἐκεῖ οὐκ ἦν Ἄρτοι». Ἐδῶ χύνονται τοῦ Θεοῦ τὰ ἐλέη, τέλος πάντων, καὶ ἐλεοῦνται μετὰ τὸν σωματικὸν θάνατόν σας, καὶ ᾑ ἀθάναταις ψυχαῖς σας. «Τοῦ ἐλέους Κυρίου πλήρης ἡ Γῆ». Καὶ τόσον πλήρης, ὁποῦ διὰ τοῦτο, φαίνεται μοι δὲν μᾶς θανατώνει νὰ γίνωμεν Γῆ, δι’ αὐτήν μας τὴν μεγάλην παρανομίαν, ὁποῦ δείχνομεν εἰς τὴν ψυχοσωτήριον συνήθειαν τῆς Ἐκκλησίας, καὶ διὰ τὴν μεγαλητέραν μας ἀδικίαν, ὁποῦ κάμνομεν οἱ ἀθεόφοβοι καὶ εἰς ἐσᾶς, καὶ εἰς τὸν ἑαυτόν μας· διὰ νὰ ἔλθωμεν εἰς αἴσθησιν, καὶ νὰ ἐλεοῦμεν λοιπὸν μὲ κάθε εἶδος ἀγαθοεργίας, καὶ τὰς ἀθλιας ψυχάς σας, καὶ τὰς ἀθλιωτέρας τὰς ἐδικάς μας· ὅθεν καὶ πολὺ δικαιότερον ἐκρίθη ἀπ’ ἀρχῆς, καὶ ἐνομοθετήθη ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, νὰ βοηθῶνται οἱ ἀποθαμένοι, παρὰ οἱ ζωντανοί· ἀκούσατέ το καὶ ἀπὸ τὸν Ἐθνικόν, πλὴν σοφὸν Ἀριστοτέλην, ὁποῦ σοφώτατα καὶ τὸ προβάλλει, καὶ τὸ λύει· καὶ ἢ ἐντραπῆτε, ἢ διορθωθῆτε· καὶ μὴν ἀδικῆτε πλέον μήτε τοὺς ἀποθαμένους σας, μήτε τὸν ἑαυτόν σας· τὸ πρόβλημα εἶναι τοῦτο. «Διατὶ δικαιότερον εἶναι νενόμισται, τοῖς τετελευτηκῶσιν, ἢ τοῖς ζῶσιν ἐπαμύνειν;»  Ἡ ἀπόκρισίς του εἶναι αὐτή· ὅ,τι οἱ ζωντανοί, ἠμποροῦν καὶ νὰ ἐννοήσουν, καὶ νὰ ἐνεργήσουν, ὅ,τι θελήσουν, εἰς σύστασιν, καὶ βοήθειάν τους· ἀλλ’ ὁ ἀποθαμένος μὴν ὤντας πλέον Ὄργανον ζωντανόν, διὰ νὰ συντρέξῃ εἰς ὅ,τι ἐκεῖ εἰς τὸν Ἃδην ἡ ψυχή του ἐπιθυμήσει, διὰ τοῦτο προσμένει ἀπὸ ἡμᾶς, καὶ ἀπὸ ἐδῶ τὴν βοήθειάν του. «Ἢ ὅτι οἱ μὲν ζῶντες, δύναιντ’ ἂν ἐπαρκέσαι· ὁ δὲ τετελευτηκὼς οὐκ ἔτι». Ἀπορία, καὶ λύσις εὐσεβεστάτη, καὶ ὁποῦ τὸν ἀποδείχνει, ὅτι δὲν εἶναι λοιπὸν θνητόψυχος ἡ μεγάλη του ψυχή, καθὼς πολλὰ τὸν κατηγοροῦσιν· ὥστε καὶ κατὰ τὸν σκοπὸν τοῦ σημερινοῦ ὁμιλήματός μας, δὲν εἶναι ἄλλο, οὔτε δικαιότερον, οὔτε ὠφελιμώτερον καὶ εἰς ἡμᾶς, καὶ εἰς τοὺς ἀποθαμένους μας, ἀπὸ τὰς πλουσίας ἐλεημοσύνας, καὶ μάλιστα ἀπὸ τὴν ἀναίμακτον θυσίαν, τὴν ὁποίαν ὅσον περισσότερον προστρέχομεν εἰς τοὺς Ἁγίους Ἀρχιερεῖς, καὶ Ἱερεῖς, διὰ νὰ τὴν ἐκτελοῦν, ὡς Μύσται, καὶ λάτραι τοῦ μεγάλου Θεοῦ, τόσον περισσότερον καὶ ᾑ ψυχαῖς τῶν τεθνεώτων, καὶ ἡμεῖς ὠφελούμεθα. «Ὅσον πλέον προσφέρουσιν, ὠφελοῦσι, καὶ ὠφελοῦνται». Καὶ ὅμως ἡ ἄλογος πλεονεξία τῆς ἰδίας ψυχῆς μας, ὄχι μόνον ἐναντίον τῶν ζωντανῶν, ἀλλὰ καὶ ἐναντίον τῶν καταδίκων ψυχῶν τῶν ἀποθαμένων μας στρατεύει.

10.  Καὶ ὑπομονή, ἂν ἡ ἀνάπαυσις καὶ ἡ θεραπεία ἐκείνων, ἦτον ἔξω τῆς ἐδικῆς μας δυνάμεως· ὑπομονή, ἂν ἦτον, ἢ τὸ αἷμά μας δι’ ἐκείνας νὰ χύσωμεν καὶ μὲ αὐτὸ νὰ τὰς ξεπλύνωμεν, ἢ τὰ πλούτη μας ὅλα νὰ δώσωμεν, καὶ νὰ τὰς ἐλευθερώσωμεν· ὑπομονή, ἂν ἦτον ἡ εὐτυχία τῶν ψυχῶν ἐκείνων, καὶ ἡ εὐχαρίστησις, καὶι ἡ εὐφροσύνη, καὶ ἡ αἰώνιος ἀνάπαυσις, μὲ τὴν ἀνταλλαγὴν τῆς ἐδικῆς μας δυστυχίας, τῆς ἐδικῆς μας παντοτινῆς ἀηδίας, θλίψεως, πικρίας, ἀκαταπαύστου προσευχῆς, καὶ νηστείας· μὰ νὰ ἀνταλλάζεται μὲ τὰς προσευχὰς τῶν Ἁγίων Ἀρχιερέων, μὲ τὰς δεήσεις τῶν εὐλαβῶν Ἱερέων, μὲ τὰς νενομισμένας Τελετὰς τῆς φιλανθρώπου μας Ἐκκλησίας, μὲ τὰς συγχωρήσεις τῶν πτωχῶν, μὲ τὰς διακριτικὰς ἐλεημοσύνας εἰς τόπους τιμημένους, καὶ χρειαζομένους, μὲ ὀλίγον κερί, καὶ λάδι, μὲ μίαν, καὶ δύω, καὶ τρεῖς, ἢ καὶ περισσοτέρας λειτουργίας κατὰ τὴν δύναμιν τοῦ καθ’ ἑνός·  καὶ μ’ ὅλα ταῦτα ἡμεῖς οἱ ἄδικοι, καὶ ἄσπλαγχνοι, καὶ ἀπάνθρωποι, νὰ μὴ στέργωμεν παντελῶς νὰ δίδωμεν ἐκεῖνο, ὁποῦ τέλος πάντων εἰς τὰς ψυχὰς τῶν γονέων, καὶ ἀδελφῶν, καὶ συγγενῶν χρεωστοῦμεν; ὦ ἀδικία μεγαλωτάτη· μὲ τόσον ὀλίγον, καὶ πάλιν δὲν τὰς βοηθοῦμεν; καὶ πάλιν δὲν τὰς ἐλευθερώνομεν τὰς ἀθλίας ἀπὸ τόσα κακά, ὁποῦ δοκιμάζουν ἐκ μέρους καὶ τῶν αἰσθήσεων, καὶ τῆς συνειδήσεως; «Τὸ γὰρ ἔλαιον, καὶ ὁ κηρός, ὁλοκαύτωσις· ἡ δέ γε θεία, καὶ ἀναίμακτος θυσία, ἐξιλασμός· ἡ δέ γε πρὸς τοὺς πένητας εὐποιΐα, προσθήκη πάσης ἀγαθῆς ἀντιδόσεως».

11. Ἀξιοκατάκριτος βέβαια ἤθελεν εἶναι Νεεμᾶν ὁ Σύρος, ἀνίσως κατὰ τὸν θυμόν, ὅπου ἔλαβεν, ἐγύριζεν ὀπίσω ἀθεράπευτος. Ἔρχεται αὐτὸς  ἀπὸ τὴν Συρίαν εἰς τὴν Ἰουδαίαν, μὲ γράμματα συστατικά, καὶ μὲ δῶρα πολύτιμα τοῦ Βασιλέως του πρὸς τὸν Βασιλέα τοῦ Ἰσραήλ, διὰ νὰ ἐλευθερωθῇ ὁ ἄθλιος ἀπὸ τὴν λέπραν, ὁποῦ τὸν εἶχε κυριευμένον· ἀπὸ τὸν Βασιλέα πέμπεται εὐθὺς εἰς Ἐλισσαιὲ τὸν Προφήτην· ἀπὸ αὐτὸν προστάζεται εὐθὺς νὰ ὑπάγῃ εἰς τὸν ποταμὸν Ἰορδάνην, καὶ νὰ λουσθῇ ἑπτάκις. Ἀλλ’ ὁ Νεεμᾶν, νομίζοντας τάχα πὼς ἐφάνη ἀξιογέλαστος, καὶ διὰ τοῦτο πέμπεται ἐδῶ καὶ ἐκεῖ, θυμωμένος καὶ ἀθεράπευτος, ἀποφασίζει νὰ γυρίσῃ ὀπίσω· οἱ φρόνιμοι ὅμως δοῦλοι του, τὸν ἐκατάπεισαν νὰ βάλλῃ εἰς πρᾶξιν τοῦ Προφήτου τὸν λόγον, παρασταίνοντές του, ὅτι τὸ πρᾶγμα τοῦτο τὸ κατέβασμά του ἕως εἰς τὸν ποταμόν, καὶ νὰ λουσθῇ ἑπτὰ φοραῖς μέσα εἰς αὐτόν, δὲν εἶναι οὔτε βαρύ, οὔτε δύσκολον. «Πάτερ, εἰ μέγαν λελάκηκε λόγον πρὸς σὲ ὁ Προφήτης, οὐκ ἂν ἐποίησας;» Χριστιανέ· καὶ ἂν σὲ ἐπρόσταζεν ὁ Χριστός, οἱ Ἀπόστολοι, οἱ Πατέρες, ἡ Ἐκκλησία, οἱ Βασιλεῖς, οἱ Νόμοι, νὰ ἀνταλλάξῃς τὰς ψυχὰς  τῶν Γονέων σου, τοῦ πατρός, τῆς μητρός, τῶν ἀδελφῶν, τῶν συγγενῶν, τοῦ πλησίον συ, μὲ τὴν ἰδίαν ζωήν συ, τί ἤθελες κάμῃς τότε; ἤθελες εὐχαριστηθῇς, φαίνεταί μοι, ὡς πιστός, ὡς ὑπήκοος, νὰ δώσῃς πρόθυμος εἰς θάνατον τὴν ζωήν σου. «Εἰ μέγαν λελάληκε λόγον πρὸς σὲ (ὁ Θεὸς) οὐκ ἂν ἐποίησας;» ἀλλ’  ὅταν μήτε ὁ Θεός, μήτε ᾑ κατάδικαις ἐκείναις ψυχαῖς ζητοῦν ἀπὸ σὲ τέτοιον ἀντάλλαγμα φοβερόν, ποίαν, εἰπέ μοι, ἀπολογίαν ἔχεις, καὶ εἰς τὸν Θεὸν τὸν Κριτήν σου, καὶ εἰς τὰς ψυχὰς τῶν ἀποθαμένων σου; ὅταν πράγματα τῆς δυνάμεώς σου ζητοῦν καὶ αὐταῖς, καὶ ἡ Ἐκκλησία σου· διατὶ λοιπὸν ἀδικημέναις καὶ ἐκείναις ἀφίνεις, καὶ τὸν ἑαυτόν σου λελεπρωμένον;

12.  Ἂχ, Πάτερ· ἔτζι φωνάζουν καὶ ᾑ ψυχαῖς τῶν λελεπρωμένων ἀποθαμένων. Πάτερ μου ἠγαπημένε, τί μέγα πρᾶγμα εἶναι, νὰ δώσῃς ἕνα τεσσαρακονταλείτουργον, διὰ νὰ καθαρισθῶ τελείως ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν μου τὴν λέπραν; «Εἰ μέγαν λελάληκε λόγον πρὸς σέ, οὐκ ἂν ἐποίησας;» Μήτηρ μου γλυκυ-τάτη, τί μέγα πρᾶγμα εἶναι νὰ προσκαλέσῃς τὸν Ἀρχιερέα, καὶ νὰ μεσιτεύσῃ δι’ ἐμὲ τὴν λελεπρωμένην, πρὸς τὸν εὔσπλαγχνον Θεόν, καὶ νὰ μὲ θεραπεύσῃ; «Εἰ μέγαν λελάληκε λόγον πρὸς σέ, οὐκ ἂν ἐποίησας;» Ἀδελφοί μου περιπόθητοι, τί μέγα πρᾶγμα εἶναι, νὰ προστρέχετε εἰς τοὺς ἱερεῖς τοῦ Θεοῦ, καὶ νὰ σᾶς παίρνουν μίαν μερίδα, ὅταν ἱερουργοῦν, καὶ τὴν ἀναίμακτον θυσίαν ὑπὲρ ἀφέσεως ἁμα-ρτιῶν προσφέρουν; «Εἰ μέγαν λελάληκε λόγον πρὸς σέ, οὐκ ἂν ἐποίησας;» Βέβαιον εἶναι πὼς ἡ ἀρετή, καὶ τὸ καλόν, ὁποῦ, διὰ τὰς λελεπρωμένας ἡμᾶς ψυχὰς θέλει κάμετε, δὲν θεωρεῖται ἀπὸ τὸν πάνσοφον Θεὸν κατὰ τὴν ποσότητα, ἀλλὰ κατὰ τὴν ποιότητα.  «Κρίνεται γὰρ οὐ ποσότητος, ἀλλὰ ποιότητος ἡ ἀρετή, καὶ τὸ καλόν». Φθάνει μόνον νὰ δείξετε προθυμίαν· φθάνει μόνον νὰ χύσετε ἐπάνω εἰς τὰς πληγάς μας τὰ εὐωδέστατα μῦρα τῆς μητρός μας Ἐκκλησίας, καὶ αὐτὰ θέλουν μυρίσει καὶ ἐσᾶς, καὶ ἡμᾶς. «Πᾶς τις ὑπὲρ τῆς τοῦ πλησίον σωτηρίας ἀγωνιζόμενος, πρῶτον ἑαυτὸν ὀνίνησιν, εἶτα τὸ πέλας».

13.  Μὰ ἂν ἡ παράνομος, καὶ ἄδικός σας ψυχή, θέλει νὰ μᾶς κρατῇ δεδεμένας μὲ τὰ δεσμὰ τῆς δικαίας μας κατακρίσεως, ἡμεῖς καὶ μὲ τοὺς Νόμους αὐτοὺς θέλομεν σᾶς τραβᾷ εἰς τοῦ Θεοῦ τὸ Κριτήριον, καὶ θέλομεν ζητεῖ πάντοτε τὸ δίκαιόν μας. Ἐδικόν μας εἶναι αὐτὸ τὸ σπήτι, εἰς τὸ ὁποῖον τώρα σὺ κατοικεῖς· λοιπὸν πώλησέ το καὶ ἐξαγόρασέ μας. «Ἀπόδος ὅ,τι ὀφείλεις». Ἐδική μας εἶναι τοῦ ὀσπητίου ἡ συσκευή, τὴν ὁποίαν σὺ τώρα ἀπολαμβάνεις· λοιπὸν πώλησέ την, καὶ ἐλευθερώσέ μας. «Ἀπόδος ὅ,τι ὀφείλεις». Ἐδικά μας εἶναι αὐτὰ σου τὰ ἀμπέλια, αὐτοὶ σου οἱ πύργοι, τὰ ἄσπρα, τὸ εἶναι, ἡ ζωή σου· λοιπὸν μὲ αὐτὰ ὅλα εὐεργέτησε καὶ ἡμᾶς, καὶ τὴν ψυχήν σου. «Ἀπόδος ὅ,τι ὀφείλεις». Δότε ἀπὸ τὰ ἐδικά μας πράγματα, ἀπὸ τὰ ἐδικά μας ἀποκτήματα, ἀπὸ τὰ ἐδικά μας κέρδη, εἰς Ἐκκλησίας, εἰς Μοναστήρια, εἰς φυ λακάς, εἰς χήρας, εἰς ὀρφανά, εἰς παρακλήσεις, εἰς ευχάς, εἰς Μνημόσυνα, καὶ μάλιστα εἰς λειτουργίας ἱεράς, εἰς ἀναιμάκτους θυσίας, διὰ νὰ μὴ κολασθῆτε ἕως τέλους καὶ ἐσεῖς ὡς παράνομοι, καὶ ἄδικοι, καὶ ἀνελεήμονες καὶ διὰ νὰ ἐλεηθῶμεν καὶ ἡμεῖς καὶ νὰ ἀναπαυθῶμεν μὲ τὸ μέσον τῆς ἐδικῆς σας ἀφθόνου ἀγαθοεργίας. «Δίδωσιν ὁ Θεὸς τὴν ἀντίδοσιν καὶ τῷ ὑφ’ οὗ, καὶ δι’ ὅν προσάγονται».

14.  Μέγα δίκαιον, μέγα, φαίνεταί μοι ἀκροαταί, ἔχουν ᾑ ψυχαῖς τῶν ἀποθαμένων μας, ᾑ ἐλεειναῖς, καὶ κατάκλεισταις· δίκαιον τόσον μέγα, ὁποῦ πρέπει βέβαια νὰ παρακινήσῃ εἰς πλουσιοπαρόχους εὐεργεσίας, καὶ τὰς πλέον παρανόμους, καὶ ἀσπλάγχνους, καὶ πλεονεκτικὰς καρδίας· ζητοῦν ἔλεος ᾑ πτωχαῖς, καὶ ζητοῦν ἀπὸ τὰ ἰδικά τους. «Ἀπόδος ὅ,τι ὀφείλεις». Ἀλλ’ οἱ ἄδικοι, καὶ ἅρπαγες συγγενεῖς καὶ Κληρονόμοι, δὲν θέλουν μήτε τὴν ἐδικήν τους ψυχὴν οἱ ἄψυχοι, μήτε ἐκείνας τῶν συγγενῶν νὰ ὠφελήσουν· ὅλη Κακία, ὅλη ἀδικία, σκληρότης ὅλη, καὶ ἀπανθρωπία, δὲν στέργουν ὄχι λειτουργίας πολλάς, καὶ ἐλεημοσύνας νὰ κάμουν, ἀλλ’ οὐδὲ τὰ συνηθισμένα μνημόσυνα νὰ προσφέρουν. «Ἔφαγον τοῦ παμφάγου ἅδου τὰ στόματα, ἔφαγον θυσίας Νεκρῶν». Αὐτοί, αὐτοὶ εἶναι ἄδικοι, καὶ ἄσπλαγχνοι, καὶ ἀχόρταγοι, τοὺς ὁποίους τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον μέσα εἰς τὰς Ἱερὰς Γραφὰς στηλιτεύει· διορίζονται Ἐπίτροποι, διὰ νὰ ἐπιστατοῦν εἰς τὰς ψυχὰς τῶν ἀποθαμένων, καὶ αὐτοὶ ζητοῦν νὰ φάγουν μαζὶ μὲ τὰ πράγματα καὶ τὴν ψυχὴν τοῦ ἀποθαμένου. «Ἔφαγον θυσίας νεκρῶν».  Μένουν Κληρονόμοι τόσων, καὶ τόσων πραγμάτων κινητῶν, καὶ ἀκινήτων, καὶ δὲν δίδουν οἱ ἄδικοι, καὶ ἀπάνθρωποι μήτε τὸ παραμικρὸν διὰ τὰς ψυχὰς ἐκείνων ὅπου ἐκληρονόμησαν. «Ἔφαγον θυσίας νεκρῶν». Ἀληθινὰ μεγάλη παρανομία, μεγάλη ἀδικία, μεγάλη ἀσπλαγχνία.

15.  Δὲν ἔχασεν εἰς ἄλλην περίστασιν, εἰς ἄλλο συμβεβηκὸς ὁ Ἰώβ, τῆς ὑπομονῆς ὁ στύλος, τὴν ὑπομονήν, πάρεξ ὅταν εἶδε τοὺς φίλους του νὰ τὸν περιπαίζουν, καὶ νὰ τὸν γελοῦν, ἀντὶς νὰ τὸν παρηγοροῦν εἰς τὰς θλίψεις του, καὶ νὰ τὸν βοηθοῦν εἰς τὰς ἀνάγκας του· ὅθεν μὲ ἄσθματα τῆς καρδίας βαθύτατα ἐφώναξε· «Διατὶ μὲ διώκετε ὥσπερ καὶ ὁ Κύριος;» Ἂχ, καὶ ἂν μὲ παιδεύῃ ὁ Θεός μου, δικαίως μὲ παιδεύει, διατὶ ἥμαρτον εἰς αὐτόν, ἀλλ’ ἐσεῖς οἱ φίλοι μου, διατὶ τώρα τόσον αὐστηροὶ ἐκδικηταί, καὶ ὑβρισταὶ ἐναντίον μου, ὅμοια μὲ τὸν Θεόν μου; «Διατὶ μὲ διώκετε, ὥσπερ καὶ ὁ Κύριος;» ἂν δὲν δέχεται τώρα τὰ δάκρυα, τὴν μετάνοιάν μου, τὴν ἐξομολόγησίν μου, δικαίως δὲν τὰ δέχεται, καὶ νομίμως μὲ καταδιώκει, διατὶ ἀρκετὰ μὲ ἐδίδαξεν, ὅταν εἰς τὸν Κόσμον μὲ τὸ κορμὶ ἀντάμα ἐπολιτευόμουν, πῶς εἰς τὸν Ἅδην, τὸν τόπον τοῦτον τὸν ἀφεγγῆ, καὶ δυσώδη, δὲν εἶναι μήτε μετάνοια, μήτε ἐξομολόγησις. «Ἐν δὲ τῷ Ἅδῃ τίς ἐξομολογήσεταί σοι;» Ἀλλ’ ἐσεῖς οἱ συγγενεῖς μου διατὶ δὲν σβύνετε τὰς φλόγας τῶν ἁμαρτιῶν μου, ἀμὴ ὅμοια μὲ τὸν Θεόν μου μὲ ἀφίνετε νὰ κατατρώγωμαι ἀπὸ τοὺς ἀκοιμήτους σκώληκας τῆς συνειδήσεώς μου; «Διατὶ μὲ διώκετε ὥσπερ καὶ ὁ Κύριος;» διὰ ποίαν ἀφορμὴν Σὺ ὁ Πατήρ μου, ὁποῦ τόσα, καὶ τόσα δάκρυα ἔχυσες εἰς τὸν θάνατόν μου; Σὺ ἡ Μήτηρ μου, ὁποῦ ἀπαρηγόρητος ἐξέσπασες τὰς τρίχας τῆς Κεφαλῆς σου ἐπάνω εἰς τὸν τάφον μου; Ἐσεῖς τὰ Τέκνα μου, καὶ οἱ Κληρονόμοι μου, ὁποῦ ἐκινδυνεύσατε τὸν νοῦν σας σχεδὸν νὰ χάσετε, ὅταν μᾶς ἐστερήθητε· διατὶ τώρα μὲ ἀλησμονήσατε, καὶ μήτε μὲ μνημονεύετε, μήτε εἰς τὰς βασάνους, καὶ τὰς τιμωρίας, καὶ τὰ ἀνυπόφορα κακά, ὁποῦ δοκιμάζω, μὲ βοηθῆτε, ἀλλὰ μὲ τὴν ἀδικίαν, καὶ ἀσπλαγχνίαν σας περισσότερον μὲ τυραννεῖτε; «Διατὶ μὲ διώκετε, ὥσπερ ὁ καὶ ὁ Κύριος;» διατί;

16.  Γεννήματα ἐχιδνῶν· Θηρία ἀπάνθρωπα, καὶ ἀνήμερα· ξεσχίσατε, σπαράξατε, χορτάσατε, λυσσήσατε ἐν ὅσῳ ζῆτε, ἐναντίον μας· ἐνεργήσατε ἀσπλάγχνως ἄσπλαγχνοι κατὰ τῶν Γεννητόρων σας, καθὼς ἐνήργησε καὶ κατὰ τῆς ἰδίας Μητρὸς τῆς Ἀγρυππίνης, τὸ τέρας τῆς φύσεως, ὁ θηριώδης Νέρων· ὅταν ὥρμησε τὸ θηρίον αὐτὸ καὶ ἐναντίον εἰς τὴν κοιλίαν, ὁποῦ τὸν ἐβάστασε, διὰ νὰ τὴν σπαράξῃ, καὶ νὰ τὴν ξεσχίσῃ, τόσον μόνον ἐπρόφθασε καὶ τὸν εἶπεν ἡ ἀθλία του μήτηρ. Κτύπα, κόπτε, σφάζε ὦ ἀνίκητε Νέρων εἰς τὴν κακίαν αὐτήν μου τὴν κοιλίαν, ἡ ὁποία τέτοιον θηρίον ἐγέννησεν εἰς τὸν κόσμον. «Παῖε ταύτην ἀνίκητε, ὅτι Νέρωναν ἔτεκε». Σφάζετέ μας καὶ ἐσεῖς τώρα οἱ ζωντανοὶ Νέρωνες, μὲ τὴν ἀπανθρωπίαν σας· σπαράξατέ μας εἰς μυρία κομμάτια, μὲ τὰς ἀδικίας σας· θανατώσατέ μας, μὲ τοὺς ἀθανάτους θανάτους τῶν παρανομιῶν σας. «Παίετε ταύτην, παίετε, ὅτι Νέρωνα ἔτεκε»· ἄξιαις εἴμεσθεν ἀληθινά, νὰ σφαζώμεθα ἀπὸ ἐσᾶς τὰ τέκνα μας, διατὶ θηρία ἐγεννήσαμεν. «Παίετε ταύτην, παίετε, ὅτι Νέρωνα ἔτεκε»· ἄξιοι εἴμεσθεν νὰ κολαζώμεθα αἰωνίως, διατὶ δὲν ἐπλουτίσαμεν τὰς ψυχάς μας μὲ τὰ ἴδια χέρια μας, ἀλλ’ ἐπλουτίσαμεν τοὺς φονεῖς μας, τὰ ἀπάνθρωπα θηρία, τὰ παιδιά μας, καὶ τοὺς συγγενεῖς μας, «Παίετε, παίετε ταύτην ἀνίκητοι, ὅτι Νέρωνας ἔτεκε».

17. Μὰ ὄχι, ὄχι· δὲν ὑποφέρομεν τὴν ἀδικίαν σας, καὶ ἀπανθρωπίαν· δὲν ἡσυχάζομεν εἰς τὰς βασάνους, καὶ τιμωρίας, ὁποῦ μᾶς προξενεῖ ἡ ἐδική σας σκληροκαρδία. Ἐκδίκησιν, δικαιοσύνην, ὦ Δίκαιε Θεέ, ζητοῦμεν ὅλαις ἡμεῖς ἡ κατάκλεισταις ἐδῶ ψυχαῖς, ἐναντίον τῶν παρανόμων, τῶν ἀδίκων, τῶν ἀπανθρώπων ἀνθρώπων· ἕως πότε ἐλεεῖς  τοὺς ἀνιλεεῖς, καὶ δὲν τοὺς παιδεύεις δικαίως ὡσὰν καὶ ἡμᾶς; ἕως πότε μακροθυμεῖς, καὶ εὐσπλαγχνίζεσαι τὰ ἄσπλαγχνα θηρία, καὶ δὲν τοὺς βασανίζεις ὡσὰν καὶ ἡμᾶς; ἕως πότε συγχωρεῖς νὰ ζοῦν οἱ ἀσυνείδητοι, καὶ δὲν τοὺς θανατώνεις, καὶ δὲν τοὺς κατεβάζεις ἐδῶ εἰς τὸν τόπον τῆς βασάνου διὰ νὰ παρηγορώμεθα καὶ ἡμεῖς ᾑ ἀπαρηγόρηταις, βλέποντές τους  εἰς παρομοίους βασάνους, τιμωρίας, παιδεύσεις, θλίψεις, πικρίας, στενοχωρίας, Σκώληκας, ἀθανάτους θανάτους; «Ἕως πότε ὁ Δεσπότης ὁ Ἅγιος, καὶ ἀληθινός, οὐ κρίνεις, καὶ ἐκδικεῖς τὸ αἷμα ἡμῶν ἀπὸ τῶν κατοικούντων ἐπὶ τῆς Γῆς;»

18. Ὤ τί δυστυχεῖς ἡμεῖς, τέτοιους κατηγόρους ἔχομεν, ὁποῦ καὶ ἡμέραν, καὶ νύκτα μὲ δάκρυα ἀκατάπαυστα φωνάζουν, καὶ μὲ στεναγμοὺς βαθυτάτους κινοῦν εἰς ἐκδίκησιν ἐναντίον μας τὸν φοβερὸν Θεόν μας· καὶ πάλιν ἡμεῖς δὲν φοβούμεθα, καὶ δὲν διορθωνόμεθα· τέτοιον Δεσπότην φιλάνθρωπον ἔχομεν, ὁποῦ καὶ σήμερον μᾶς φωνάζει νὰ ἐξυπνήσωμεν, καὶ τὰς ἀθλίας ψυχὰς τῶν γονέων, καὶ συγγενῶν μας κατὰ χρέος τῆς ἰδίας μας φύσεως νὰ βοηθήσωμεν, νὰ εὐχαριστήσωμεν, νὰ ἀναπαύσωμεν, διὰ νὰ παύσουν ἀπὸ τὸ νὰ ζητοῦν νὰ μᾶς ἰδοῦν εἰς τοῦ Ἅδου τὰ φοβερὰ κολαστήρια· καὶ ἡμεῖς ὡσὰν νὰ μὴ ἔχωμεν ψυχήν, ἔτζι ἀπάνθρωπα ἀδικοῦμεν καὶ τὰς ψυχὰς ἐκείνων, καὶ τὰς ψυχὰς τὰς ἐδικάς μας. «Ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ». Ἐγὼ ἤθελα, πιστεύσατέ μοι, ἂν εἶχα καιρόν, περισσότερον νὰ ταλανίσω τοὺς ζωντανούς, παρὰ νὰ θρηνολογήσω τοὺς ἀποθαμένους· διατὶ ἐκεῖνοι, τέλος πάντων, ἀπέθαναν, καὶ ἀπέθαναν ἐν μετανοίᾳ· ἀλλ’ ἡμεῖς, μὲ τέτοιας παρανομίας, καὶ ἀδικίας, καὶ ἀπανθρωπίας, δὲν ἠξεύρω τί τέλος θέλει δώσομεν· μάλιστα φοβοῦμαι, φοβοῦμαι, καὶ θέλει εἶναι κακὸν τὸ τέλος μας, διατὶ εἶναι κακὴ ἡ ζωή μας· φοβοῦμαι μήπως εἶναι κακὸν τὸ τέλος μας, διατὶ διὰ τὰς ἠδικημένας ἐκείνας ψυχάς, ἐκδικητὴς φοβερὸς εἶναι αὐτὸς ὁ Θεός μας. «Καὶ ἐρρέθη αὐτοῖς, ἵνα ἀναπαύσωνται ἔτι χρόνον μικρόν, ἕως οὗ πληρώσωνται καὶ οἱ σύνδουλοι αὐτῶν, καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτῶν, οἱ μέλλοντες ἀποκτείνεσθαι ὡς καὶ αὐτοί».

19.  Προφθάνω ὅμως ἐκεῖν, ὁποῦ ἠμπορεῖτε νὰ ἀπολογηθῆτε· ποίαν ἀπανθρωπίαν, ἢ ἀδικίαν κάμνομεν εἰς τὰς ψυχὰς τῶν ἀποθαμένων μας, ὅταν δὲν δίδωμεν δι’ αὐτὰς καὶ ἐλεημοσύνας, καὶ λειτουργίας; ἡ φιλάνθρωπος τοῦ Χριστοῦ μας Ἐκκλησία προσεύχεται δι’ αὐτάς, καὶ παρακαλεῖ τὸν Θεόν, καὶ ἡμέραν καὶ νύκτα· ὁ Ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ σφαγιάζεται παντοτεινὰ ἀπὸ τοὺς Ἱερεῖς δι’ αὐτάς. Κανόνες, Δεήσεις, Εὐχαί, Τελεταὶ γίνονται ἀλληλοδιαδόχως τὸν κάθε χρόνον, ὑπὲρ ἀφέσεως ἁμαρτιῶν ὅλων τῶν εὐσεβῶν Χριστιανῶν, καὶ ζώντων καὶ τεθνεώτων· τί λοιπὸν χρεία εἶναι δίδωμεν ἡμεῖς ἄσπρα; Μὲ ποίαν ἀπορίαν γραφικήν, δίδω τὴν λύσιν εἰς τὴν ἀγάπην σας. Ἐρωτῶ σας· τὶ κακὸν ἔκαμαν οἱ δυστυχεῖς Βεθσαμῖται; Ποίαν παρανομίαν, ποίαν ἀδικίαν, ποίαν ἀσέβειαν ἔδειξαν, ἢ εἰς τὴν Κιβωτὸν τοῦ Θεοῦ, ἢ εἰς τὸν Θεὸν αὐτόν, καὶ εὑρίσκονται ἀοράτως θανατωμένοι οἱ ἀξιοδάκρυτοι, πενῆντα χιλιάδες καὶ ἑβδομήκοντα; «Καὶ ἐπάταξεν ἐν αὐτοῖς ἑβδομήκοντα ἄνδρας, καὶ πεντήκοντα χιλιάδας ἀνδρῶν;» Ἀκούσατε καὶ κρίνατε.

20.  Ἕξ ὁλοκήρους μῆνας εὑρίσκετο ἡ Κιβωτὸς τοῦ Θεοῦ εἰς τὰ χέρια τῶν ἀλλοφύλων, καὶ ἐχθρῶν τοῦ Θεοῦ· οἱ Βεθσαμῖται ἔχοντες χρέος ἄπειρον, καὶ καθὸ εὐσεβεῖς καὶ καθὸ πλησιόχωροι, νὰ φροντίσουν καὶ νὰ τὴν ἐλευθερώσουν ἀπὸ τῶν ἐχθρῶν τὰ χέρια, ἐκοιμῶντο ἀμέριμνοι, καὶ ἔκαμναν ἥσυχοι τὰς ὑπηρεσίας τους, λέγοντες κατὰ τὸν Σημερινὸν Ἄφρονα τοῦ Εὐαγγελίου καθ’ ἕνας εἰς τὸν ἑαυτόν του· «Ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθά, κείμενα εἰς ἔτη πολλά, ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου»· ὅθεν δι’ αὐτὴν τους τὴν ἀμεριμνίαν, καὶ ἀφροντισίαν, καὶ ἀθεοφοβίαν, λέγει ὁ Θεοδώρητος Κύρου, εἰς μίαν ἡμέραν ἐθανατώθησαν κατ’ ἐκδίκησιν θείαν, τόσαις χιλιάδας ἀνδρῶν καταφρονητῶν, παρανόμων, καὶ κατὰ τοῦτο μόνον ἀσεβῶν· ὡς τόσον, καταλαμβάνετε τώρα ἀπὸ τὴν Γραφικὴν αὐτὴν ἀπορίαν, τὴν λύσιν τῆς ἐδικῆς σας κουφολογίας; ὁμολογεῖτε τώρα πόσην παρανομίαν, πόσην ἀδικίαν δείχνετε εἰς τὰς ψυχὰς ἐκείνας, τὰς λογικὰς Κιβωτοὺς τοῦ Θεοῦ, ὁποῦ τόσον καιρὸν τὰς ἀφήνετε ἀβοηθήτους εἰς τοῦ Ἐχθροῦ Διαβόλου τὰς χεῖρας, εἰς καιρὸν ὁποῦ χρέος ἄπειρον ἔχετε, καὶ καθὸ εὐσεβεῖς, καὶ καθὸ συγγενεῖς, νὰ συντρέξετε μὲ κάθε εἶδος ἀγαθοεργίας, καὶ νὰ τὰς βοηθήσετε;

21.  Λοιπὸν ἀλλάξατε, Χριστιανοί μου εὐσεβέστατοι, τὰ νοήματά σας· βοηθεῖτε ὅσον δύνασθε, τὰς ψυχὰς τῶν Γονέων καὶ Συγγενῶν, καὶ Ἀδελφῶν σας· ὑποτάσσεσθε ὡς πιστοὶ εἰς τὰς εὐλόγους νομοθεσίας, καὶ συνηθείας τῶν Ἀποστόλων, τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Προσφέρετε μὲ πίστιν, καὶ προθυμίαν Εὐχάς, Δεήσεις, Ἐλεημοσύνας, Μνημόσυνα, Λειτουργίας Ἱεράς, ἀναιμάκτους Θυσίας, διὰ νὰ μὴ κατηγορῆσθε μήτε ὡς παράνομοι, μήτε ὡς ἄδικοι, μήτε ὡς ἀπάνθρωποι. Καὶ ἡμεῖς, ὦ ψυχαῖς τῶν ἀποθαμένων, ἔχετε καλὰ τὰς Ἐλπίδας ἀπὸ τώρα, καὶ ἔμπροσθεν· διατὶ Πατὴρ φιλόστοργος, καὶ Εὐσπλαγχνικός, ὁ Πανιερώτατος ἡμῶν Αὐθέντης, καὶ Δεσπότης, ὁ πνευματικὸς Ποιμὴν τοῦ Χριστιανικοῦ τούτου Ποιμνίου, ὁ Ἄγρυπνος ἐπιστάτης καὶ τῆς ἐδικῆς σας ἀναπαύσεως, καὶ τῆς ἐδικῆς μας σωτηρίας, θέλει χύσει ἀφθόνους ἱδρῶτας, καὶ θέλει τελειώσει μὲ κοινὴν εὐχαρίστησιν, θεῖον, καὶ Ἱερὸν Τεσσαρακονταλείτουργον, ὑπὲρ ἀφέσεως καὶ τῶν ἐδικῶν σας ἁμαρτιῶν, καὶ τῶν ἐδικῶν μας. Ἐλπίζω εἰς τὸ ἄπειρον ἔλεος τοῦ ὑπεραγάθου Θεοῦ, μὲ τὰς παντοτινὰς μερίδας τῆς Προθέσεως τῆς Ἁγίας, νὰ ἑνωνώμεθα πνευματικῶς καὶ ἡμεῖς, καὶ ἐσεῖς μὲ τὸν Χριστόν, τὸν Σωτῆρα μας, μὲ τὴν χύσιν τοῦ πολυτίμου Αἵματός του, νὰ ξεπλυθῇ ὅλη τῶν ἁμαρτιῶν μας ἡ λέπρα, καὶ μὲ τὴν προσφορὰν τοῦ παναχράντου Σώματός του, νὰ τραφῆτε κατ’ ἐξοχὴν ἐσεῖς ᾑ πεινασμέναις ψυχαῖς τῶν ἀποθαμένων μας, καὶ νὰ ζωογονηθῆτε. Ἐλπίζω νὰ φωτισθῆτε ᾑ ἐσκοτισμέναις· νὰ λαμπρυνθῆτε ᾑ μεμολυσμέναις καὶ εἰς τοὺς Κόλπους τοῦ Ἀβραὰμ νὰ ἀναπαυθῆτε: «Ἔνθα ἀπέδρα πᾶσα ὀδύνη, λύπη, καὶ στεναγμός».

Κῆπος Χαρίτων σελ. 280-306 (Ἐκδοσις 1936)