Τα μνημόσυνα

Τα μνημόσυνα που γίνονται για τους κοιμηθέντες τα εθέσπισε η ίδια η Εκκλησία μας. Αυτό φαίνεται και στην Παλαιά Διαθήκη και στην Καινή Διαθήκη. Αναφέρουμε ένα σχετικό χωρίο από τις Αποστολικές Διαταγές.
«Επιτελείσθω δε τα τρίτα των κεκοιμημένων εν ψαλμοίς και αναγνώσμασι και προσευχαίς δια τον δια τριών ημερών εγερθέντα, και ένατα εις υπόμνησιν των περιόντων και των κεκοιμημένων και τεσσαρακοστά κατά τον παλαιόν τύπον. Μωσήν γαρ ούτως ο λαός επένθησεν και ενιαύσια υπέρ μνεία αυτού, και διδόσθω εκ των υπαρχόντων αυτού πένησιν εις ανάμνησιν αυτού» (Διαταγαί βιβλ. Η  κεφ. XIII Ελλ. Πατέρων).

Ερμηνεία

Να επιτελήτε τα τριήμερα των κεκοιμημένων με ψαλμούς και αναγνώσματα και προσευχές δια τον Κύριό μας που αναστήθηκε την τρίτη ημέρα και τα εννιάμερα εις μνήμην των ζώντων και των κεκοιμημένων και τα σαρανταήμερα κατά τον παλαιό τύπο. Ο λαός έτσι επένθησε τον Μωϋσή και ετέλεσε και ετήσιο μνημόσυνο εις ανάμνησιν αυτού, και ας γίνωνται δωρεές εις μνήμην του στους πολύ πτωχούς από τα υπάρχοντά του.

• Το πόσο ωφελούν τα μνημόσυνα μας το λέγουν πολλοί Άγιοι, όπως ο Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων 12/11.

Όταν κάποτε στην Αλεξάνδρεια έπεσε πολύ θανατικό ο Όσιος Ιωάννης έτρεχε παντού, στους ασθενείς, στους ψυχορραγούντες και διάβαζε μνημόσυνα στους τεθνεώτες. Μάλιστα παρακινούσε πολλούς να κάνουν στους κεκοιμημένους μνημόσυνα και θείες Λειτουργίες και έλεγε ένα παράδειγμα, για να τους αποδείξη το πόσο ωφελούν. Έλεγε λοιπόν: «Κάποτε οι Πέρσες αιχμαλώτισαν ένα Κύπριο, για τον οποίον, όταν επέστρεψαν οι συντροφοί του, είπαν στους συγγενείς του ότι απέθανε. Όμως έκαναν λάθος, διότι ήταν κάποιος άλλος όμοιός του, ενώ εκείνος ήταν δεμένος με σίδηρα.
Οι συγγενείς τότε του έκαναν τα Μνημόσυνα που συνήθιζαν.
Μετά από τέσσερα χρόνια ήλθε ο αιχμάλωτος στον τόπο του, οι δε δικοί του χάρηκαν αφάνταστα, διότι τον θεωρούσαν πεθαμένο.
«Εμείς νομίζαμε ότι είχες πεθάνει και σου κάναμε τον χρόνο τρεις Λειτουργίες, την Πεντηκοστή, τα Φώτα και την Ανάστασιν».
Αυτός θαύμασε γι’ αυτό που άκουσε και τους είπε ορκιζόμενος ότι εκείνες τις τρεις μέρες του χρόνου του παρουσιαζόταν κάποιος ωραιότατος άνθρωπος, ο οποίος άστραπτε πιο πολύ από τον ήλιο και αφού του έβγαζε την αλυσίδα, τον πήγαινε όπου ήθελε, και επειδή κανείς δεν τον γνώριζε μπόρεσε και έφυγε.
Από αυτό το παράδειγμα, έλεγε ο Άγιος, να πιστεύουμε αληθέστατα, ότι από τις λειτουργίες και τις προσευχές των πιστών λαμβάνουν οι ψυχές των κεκοιμημένων μεγάλη ωφέλεια.

• Λέγει ο μακαριστός Ιεροκήρυκας Δημήτριος Παναγόπουλος.

Τους κεκοιμημένους με τρεις τρόπους μπορούμε να τους βοηθήσουμε:
α) Με τα μνημόσυνα και τα σαρανταλείτουργα,
β) Με το να κάνουμε ελεημοσύνη υπέρ τους, και·
γ) Με το να προσευχώμαστε γι’ αυτούς.
Η μεγαλύτερη ελεημοσύνη που μπορεί να κάνη ένας άνθρωπος στους κεκοιμημένους του, είναι να στέλνη τα ονόματά τους σε ένα χαρτάκι στην Εκκλησία και να μνημονεύωνται από τον ιερέα και μάλιστα λέγει:
«Εδώ στην Αθήνα υπήρχαν τρεις αδελφές, οι οποίες είχαν έρθει από την Μικρά Ασία. Ήταν πολύ αγαπημένες μεταξύ τους. Τις γνώρισα και εγώ και ερχόντουσαν τακτικά και στις ομιλίες μου. Γνώριζαν αρκετά πράγματα περί της Ορθοδοξίας. Μια μέρα όμως του 1970, κοιμήθηκε η μία αδελφή. Έγινε η ταφή της, και οι 2 αδερφές έκαναν και το σαρανταλείτουργό της. Στις 40 αυτές μέρες, με το παραμικρό έκλαιγαν την αδερφή τους. Μετά την τελευταία Θεία Λειτουργία πήγανε στο σπίτι τους. Βέβαια ήταν πολύ στενοχωρημένες. Κάθισαν στο τραπέζι για να φάνε το πρωϊνό τους, αλλά και πάλι, πάνω στο πρωϊνό τους, άρχισαν να κλαίνε, απαρηγόρητες. Και τότε ξαφνικά ανοίγει η πόρτα της κουζίνας και εισέρχεται η αδερφή τους, η κεκοιμημένη. Οι 2 αδερφές τα ’χασαν, κοκκάλωσαν! Και τους λέει η κεκοιμημένη αδερφή τους, τα εξής: Πάψτε επιτέλους να κλαίτε! Αυτή είναι η αγάπη σας για μένα; Με πνίξατε με τα δάκρυά σας, 40 μέρες τώρα. Δεν σας αντέχω άλλο! Ο Χριστός μας δεν δέχεται το σαρανταλείτουργο που κάνατε! Τότε γυρίζει στην πόρτα και της δίνει μία, την βρόντηξε, μόνο που δεν την έσπασε. Καταλάβατε; Όχι λοιπόν πένθος στον κεκοιμημένο.
Βλέπετε, λοιπόν, πως πρέπει να γίνωνται τα μνημόσυνα;